Tabiiy fanlar va geografiya Fakulteti dekani: dots. V. Azizov

’ruza turlaridan foydalanish mumkin: 

 1. Muammoli ma

’ruza.  

2. Ma

’ruza – konferentsiya.  

3. Konspektsiz ma

’ruza.  

4. Muallifli ma

’ruza.  

5. Ma

’ruza – munozara.  

6. Aniq vaziyatni tahlil qilish ma

’ruzalari.  

Ma

’ruzada savol berib, tinglovchilarning javoblaridan foydalanib, vaqtincha erkin fikr almashishga 

ruxsat  etib,  kundalik  hayotdan  misol  keltirib,  ularni  savol  berishga  undab,  ilgari  o

’rgangan  fakt  va 

vaziyatlarni yangilari bilan taqqoslash ishlari amalga oshirilsa, ma

’ruzalar samarali bo’ladi.  

Davra suhbati  

Suhbat 

– o’qitish va o’qishning dialogik, savol – javob usuli.             

            2 

– jadval 

Ish bosqichlari  

O

’qituvchi faoliyati 

1 

bosqich 

– 

Tayyorlov  

Suhbat  mavzusi,  maqsadi  va  vazifalarini  belgilaydi.  Asosiy  va 

yordamchi  savollarni  aniqlaydi.  Savollar  berish,  umumlashtirish,  xulosa 

chiqarish tartibini aniqlash.       

2 

bosqich 

– 

Suhbatga kirish 

Mavzu,  maqsad  va  vazifa  e

’lon  qilinadi.  Mavzu  bo’yicha  egallagan 

bilim va mahorati eslatiladi.   

3 bosqich 

– Suhbat  

Qatnashchilarning 

mulohazalarini 

umumlashtiradi 

va 

to

’ldiradi. 

Hammani  faol  qatnashishga  harakat  qiladi.  To

’g’ri  javoblarni  ma’qullaydi, 

noto

’g’rilarni sharhlaydi. Yoki noto’g’rilarni boshqalar bilan to’g’rilaydi.     

4 bosqich. Xulosa  

Suhbat  natijasini  umumlashtiradi,  yo

’naltiruvchi  savollar  bilan  suhbat 

natijalarini yig

’ib oladi.  

5 

bosqich 

– 

Yakunlash.  

Yakun yasaydi, tahlil qiladi.   

               

Bu  usulning  etakchi  funktsiyasi 

– motivatsiya qilish: aniq ko’zda tutilgan va mohirona qo’yilgan 

savollar yordamida belgilangan mavzu bo

’yicha esga olishga va bayon etishga hamda muhokama qilishga 

undaydi.  Ta

’lim  oluvchilar,  trener  bilan  birga,  qadamma  –  qadam  yangi  bilimlarni  mustaqil  fikirlash, 

xulosa chiqarish va umulashtirish yo

’li bilan o’zlashtiradilar.  

Suhbatlar belgilangan maqsad asosida quyidagilardan tashkil topadi:  

1. Tashkil qilish (tinglovchilarni ishlashga tayyorlash).  

2. yangi bilimlardan xabardor qilish (yangi materiallar bilan tanishtirish).  

3. Sintezlovchi (ta

’lim oluvchilar tomonidan bilimlarni tizimlashtirish, eslab qolish va anglash).  

Suhbatlar erkin vaziyatda olib borilib, savollarni aniq ifoda etish va berish muhimdir. Ular o

’zaro 

mantiqiy bog

’liq bo’lishi, o’rganilayotgan narsaning tub ma’nosini ochib berishi, bilimni tartibli ravishda 

o

’zlashtirishga  imkon  berishi lozim.  Savollar  o’z  ma’nosi  va  shakli  bilan  qatnashchilarning  rivojlanish 

darajasiga  mos  bo

’lishi kerak. Suhbat o’tkazishning texnologik  kartasi (2  – jadvalga qarang) Suhbatda 

savol  berish  muhim  ahamiyatga  ega.  SHuning  uchun  savol  berishda  har  bir  savolni  barcha  guruhga 

berish,  uzun  va  qo

’shaloq  savollar  bermaslik.  Agar  savolga  hech  kim  javob  bermasa,  savolnio’zgacha 

tuzish lozim.