Tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

1.4.Musicha

Boshqa qushlardan sezilarli kichik, dumi uzunroq, qanotlari unchalik oʼtkir emas. Togʼ va oddiy gʼurrakdan orqasi va qanotlarining bir tekisdagi olaliksiz rangi bilan yaxshi ajralib turadi. Qumridan toʼqroq va yorqinroq rangi, boʼyinida qora yarim halqaning yoʼqligi va qora dogʼlar mavjudligi va toʼq qanot osti bilan farq qiladi. Ucha boshlaganda yoyilgan holatdagi dumining yon patlarining oqligi koʼzga tashlanadi. Koʼzi qoʼngʼir. Tumshugʼi qora. Oyoqlari qizil. Jinsiy dimorfizm yoʼq. Yosh qushlar boʼyin yon taraflarida dogʼi yoʼq, va rangida yuqoridan va quyidan pushti tusga ega emas. Orqasidagi patlarda tor oqish hoshiyalar bor. Qanoti uzunligi - 121-148 mm.


Tarqalishi

Mamlakat boʼylab keng tarqalgan. Inson manzilgohlaridan tashqarida togʼlarda dengiz sathidan 2300 m gacha koʼtariladi, shuningdek, choʼllarga chuqurroq kirib borayapti.Qatʼiy oʼtroq, muntazam koʼchishlarni amalga oshirmaydigan qush, ammo yakka qushlar yoki kichik suruvlarning tartibsiz koʼchishlari qayd etiladi. Musichaning yashash joylari turli xil odam turar-joylaridir. Uyaning qurilishi 5 kundan 9 kungacha davom etadi. Bosish birinchi tuxum qoʼyilgandan keyin boshlanadi, lekin bunda koʼp hollarda uzoq vaqtga toʼxtatilishi mumkin. Ikkinchi tuxum 48 soatdan keyin qoʼyiladi va doimiy bosish boshlanadi. Ikkala qush ham 13-15 kun davomida navbat bilan bosib yotadi, kechasi urgʼochi uyada yotadi va erkak uning yonida joylashadi. 24-kunga kelib polaponlar mustaqil oziqlana boshlaydi. Ular bundan 2-3 kun ilgari uyani tark etadi. Yiliga har bir juftlik 6-7 martagacha tuxum qoʼyishi mumkin. Musicha asosan madaniylashtirilgan oʼsimlik donlari bilan oziqlanadi, begona oʼt urugʼlari ham ratsionida muhim oʼrin tutadi.

1.5.Mayna

Oʼzbekistonda kichik turi yashaydi Acridotheres tristis tristis (Linnaeus, 1766)Voyaga yetgan erkak va urgʼochi patlari bilan farq qilmaydi. Katta yoshdagi qushlarda bosh va ensa yengil metall tovlanish bilan qora rangda boʼladi. Boʼyin, tomoq va boʼqogʼi soʼniq qora rangda boʼladi. Koʼkrak, yonbosh va tana usti qoʼngʼir-jigarrang och-qizil tusli, qorinning oʼrtasi va ostki qismi oq rangda boʼladi. Birlamchi uchish patlari qora, qanotida katta oq dogʼ, ikkilamchilari esa qora-qoʼngʼir boʼladi. Dum patlari uchlari oq, markaziy juftlikda dogʼ boʼlmaydi. Tumshugʼi va koʼz atrofidagi yagʼir soha sariq, oyoqlari esa xira sariq boʼladi. Yosh qushlar kattalardan soʼniq rangi, tumshuq va oyoqlari yorqin sariq rangda boʼlishi bilan farq qiladi. Qanot uchlari orasidagi masofa - 440-260 mm, qanot uzunligi - 136-146 mm, dum uzunligi - 83-90 mm, tumshugʼi - 14.5-15.5 mm, boldiri - 38-40 mm.