Tabiiy fanlar fakulteti

Alkanlar olishning sanoat usullari
1. Neftni qayta ishlash mahsulotlaridan alkanlar aralashmasi, benzinni fraksiyalab haydash usuli bilan esa individual alkanlarni olish mumkin.

2.Ko‘mirni katalitik gidrogenlash

Toshko‘mir yoki qo‘ng‘ir ko‘mirni 460-470C harorat va 250 atm bosimda temir katalizatori ishtirokida gidrogenlaganda suyuq alkanlar aralashmasi hosil bo‘ladi:

nC +( n+1)H₂ C_nH_2n+2

Shu reaksiya asosida sintetik benzin olinar edi. Lekin hozirgi vaqtda sanoatda benzin bu usul bilan ishlab chiqarilmaydi.

3. CO₂ va COni katalitik gidrogenlash

CO va CO₂ 250-400C da Ni yoki Co katalizatori ishtirokida vodorod bilan reaksiyaga kirishganda CH₄ hosil bo‘ladi (Sabate va Sanderan, 1902-yil):

CO + 3H₂ CH₄ +H₂O

CO₂ + 4H₂ CH₄ +2H₂O

4. CO va H₂ aralashmasi (sintez-gaz) dan 200-300C haroratda, temir-kobalt katalizatori ishtirokida yuqori alkanlar olinadi (Fisher-Tropsh usuli, 1923-yil)

nCO + (2n+1)H₂  C_nH_2n+2 +nH₂O