Tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Nurota qo‘riqxonasi. nurota tog’‘ tizmasi yonbag‘irlarida
tashkil etilgan. nurota qo‘riqxonasining asosiy vazifasi tog’‘-dasht mintaqalarini, ayniqsa, sevyersov qo‘yi ekologiyasini o‘rganish va muhofaza qilish.
“Nurota” davlat qo‘riqxonasi Jizzax viloyatining Forish tumanidagi Nurota tizmasining markaziy qismida joylashgan. Qo‘riqxona 1975 yilda tashkil qilingangan bo‘lib, qo‘riqxonani tashkil etishdan maqsad o‘simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish va inson faoliyati ta’sirisiz tabiatda sodir bo‘ladigan o‘zgarishlarni o‘rganishdan iborat.
Qo‘riqxonaning umumiy yer maydoni 17752 gektarni tashkil etadi. “Nurota” davlat qo‘riqxonasi dengiz sathidan 500-2169 metr balandlikda, Navoiy va Samarqand viloyatlari bilan chegaradosh bo‘lgan Jizzax viloyatining Forish tumanida, Nurota tog’‘ining markaziy qismida joylashgan. Nurota davlat qo‘riqxonasida 830 turdagi yuksak o‘simliklarning uchrashi aniqlangan. O‘zbekiston “Qizil kitobi”ga qo‘riqxona florasining 33 turdagi o‘simliklari kiritilgan.
“Nurota” davlat qo‘riqxonasining hududida sut emizuvchilarning 35 turi bo‘lib, shundan 4 turi, qushlarning 200 turi bo‘lib, ularning 18 turi, sudralib yuruvchilarning 21 turi bo‘lib shundan 3 turi O‘zbekiston “Qizil kitobi”ga kiritilgan. Qo‘riqxonada baliqlarning 1 turi, suvda va quriqlikda yashovchilarnig 3 turi uchraydi.
Zarafshon qo‘riqxonasi. Samarqand shahrining shimoli-sharq qismidagi suv ayirg‘ichdan sharq tomonda, Zarafshon daryosining qayirida tashkil qilingan. U ilgari Zarafshon zakaznigi deb atalar edi. Qo‘riqxonaning o‘simlik va hayvonot dunyosi xilma-xildir. Qayir to‘qaylarida 140 dan ortiq o‘simlik turi o‘sadi. Bu yyerda keng tarqalgan parranda Zarafshon qirg‘ovulidir. Qo‘riqxonada chiyabo‘ri, tulki, bo‘rsiq, to‘qay mushugi va boshqa hayvonlar uchraydi. Qo‘riqxonaning asosiy vazifasi qayir-to‘qay tabiiy komplekslarini saqlash hamda qirg‘ovulni muhofaza qilish va ko‘paytirishdir. Hozirgi vaqtda qo‘riqxonada asalarichilik rivojlanmoqda.
Qizilsuv qo‘riqxonasi. Qashkadaryo viloyatida tashkil etilgan. uning xududida ayiq, qoplon, tog’‘ echkisi, umuman tog’‘-o‘rmon mintaqasi, archazorlar va uning xayvonlari muxofaza qilinadi.