T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

texnik resu rs
deb yuritiladi. 
To'liq resurs
mashinani ishlatish boshiagundan to ishlatishdan olingungacha 
bo igan davrni 
o'z
ichiga oladi.
M ashinaning xizm at muddati ham uning asosiy ko'rsatkichlari- 
dan hisoblanadi. Bu k o isatkich m ashinani ishlatish boshlanishidan 
yoki kapital tuzatishdan keyin qayta ishlatiia boshlagandan to ishdan 
chiqadigan chegaraviy holatgacha ketgan m uddat b o iib , kalendar 
bo'y icha hisoblangan davrni o‘z ichiga oladi.
Resurs va xizmat muddati mashinaning chidamlilik ko‘rsatkichiga 
kiradi. Boshqa ko‘rsatkichlar qatori ular bo'yicha ham m ashinaning 
sifatiga baho beriladi. M ashina sifatiga qo‘yiladigan talablar va 
kafolat beriladigan xizm at muddati standartlar bilan belgilanadi. 
Meliorativ quriiish m ashinalarini ishlatishning kafolat muddati uni 
tayyorlovchi zavoddan qabul qilinib, ishlatish boshlangan kundan 12 
oy, avto-greyderlar uchun 18 oy qilib belgilangan.
Yuqori sifatli m ashinalar ishlab chiqarishni ta’m inlash m aqsadida 
sifat ko‘rsatkichining ikki to ifa si-o liy va birinchi toifalar bo'yicha 
attestatsiya qilish joriv qilingan.
Sifati oliy toifadagi m ashinalarga texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar 
bo'yicha dunyoda erishilgan eng yaxshi yutuqlar darajasida hamda 
ulardan ham yuqori boigan, yangi varatilgan (modernizatsiya 
qilingan) 
yoki 
yaratilishi 
ko‘zlangan 
m ashinalarga 
standart 
ko‘rsatkichlariga mos keladigan va tegishli m e’yoriy-texnik hujjatlar 
talabiga to'la javob beradigan m ashinalar kiradi. Sifati birinchi 
toifali m ashinalarga ko‘plab ishlab chiqariladigan m ahsulotlar uchun 
tuzilgan standartlarda nazarda tutilgan va hozirgi zamon talablariga 
mos keluvchi me’yoriy-texnik hujjatlarga javob beruvchi m ashinalar 
kiradi. M ashinalarga oliy va birinchi toifadagi sifat belgilari uch 
vilgacha muddat bilan beriladi.
322

---

M ashinaning sifati past bo'lgantigi tufayli davlat attestatsiya 
komissiyasi uni attestatsiyadan o'tkazm asa, bunday m ashina ikki oy 
ichida ishlab chiqarishdan olinishi kerak.
M ashinalarni tayyorlash jarayonida belgilangan sifati ularni 
ishlatish jarayonida ishlatuvehilar tomonidan kerakli darajada tutib 
turiladi. M ashinalarni ishlatish bilan shug'ullanadigan qurilish 
korxonalarida M eliorativ qurilish m ashinalarini texnik ishlatishning 
sifatini boshqarish tizimi joriy qilinadi.