T u r g u n b a y e V r I s k e L d I m u s a m a t o V ic h matematik analiz


l-§. Hosila yordamida funksiyani monotonlikka tekshirish



Download 7,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet116/172
Sana03.01.2022
Hajmi7,99 Mb.
#317111
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   172
Bog'liq
fayl 1117 20210526

l-§. Hosila yordamida funksiyani monotonlikka tekshirish
1.1. Funksiyaning o‘zgarmas!ik sharti
8.1-teorema.
  f(x)  funksiya  (a,b)  da  differensiallanuvchi  boMsin.  Shu 
intervalda^ft) funksiya o‘zgarmas boMishi uchun/'(x)  = 0 boMishi zarurva yetarli.
Isbot. 
0  Zarur/igi  ravshan.  Chunki  funksiya  o‘zgarmas  boMsa,  barcha 
nuqtalarda f'(x) = 0 boMadi.
Yetarliligi.  Shartga ko‘ra f(x)  funksiya (a,b)  intervalda differensiallanuvchi, 
ya’ni (a; b) oraliqga tegishli ixtiyoriy x uchun chekli f  '(x) hosila mavjud vaf'(x)=0. 
Endi  xi
2
  boMgan  ixtiyoriy  xi,x2e(a;b)  nuqtalami  olaylik.  Qaralayotgan  f(x) 
funksiya 
kesmada Lagranj  teoremasining barcha shartlarini  qanoatlantiradi.
Demak, (jci;xj) intervalga tegishli shunday с nuqta topilib,
/ ( * 2) - / ( * , )   =  / ’( 0 ( * 2 - * i )  
(1) 
tenglik o‘rinli boMadi. Teorema shartiga ko‘ra ixtiyoriy x 6  (a; b) uchun f '(x )  =  0, 
bundan /'(c )  =  0, va (1) tenglikdan f(x 2) — f ( x i)  = 0 ekanligi kelib chiqadi.
Shunday qilib,/fx) funksiyaning (a;b) intervalning istalgan ikkita nuqtasidagi 
qiymatlari o‘zaro teng.  Demak, funksiya o'zgarmas boMadi. ♦
Bundan integral hisobda muhim rol o'ynaydigan quyidagi natija kelib chiqadi
8.2-natija.
  Agar f(x)  va  g(x)  funksiyalar  (a,b)  da  chekli  f'(x)  va  g'(x) 
hosilalarga  ega  va  f(x )= g'(x )  tenglik  o‘rinli  boMsa,  u  holda  f(x)  bilan  g(x) 
funksiyalar o‘zgarmas songa farq qiladi:
f(x)=g(x)+C,  C=const.
Haqiqatan ham, shartga ko‘ra (f(x)-g(x)) ’=C '= 0. Bundan 1-teoremaga asosan 
f(x)-g(x)=C, ya ni f(x)=g(x)+C tenglik o‘rinli ekanligi kelib chiqadi.
83-misol. 
Funksiyaning o‘zgarmaslik shartidan foydalanib 
sin2 x =  ^ (1 — cos2x) ayniyatning o‘rinli ekanligini isbotlang.
186


Yechish. 
Quyidagi funksiyani qaraymiz: f(x )  =  sin 2 x — ^(1 — cos2x) bu
funksiya  (-oc;+oc) da aniqlangan, differensiallanuvchi va hosilasi aynan nolga teng: 
f ’(x)  =  2sinxcosx — sin2.x = 0.  Funksiyaning o'zgarmaslik shartiga ko'ra
1
,
:sinz x — - (1 -  cos2x)  = С 
o'rinli.  С ni aniqlash uchun дг argumentga qiymat beramiz, masalan x=0 bo'lsin.  U 
holda С =  0 va sin2 x — i ( l  — cos2x)  = 0 yoki sin2*   = ^(1 — cos2x) bo‘ladi.

Download 7,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   172




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish