T oshkent moliya instituti

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar

1. 
   Ishsizlikning tabiiy darajasini nima aniqlaydi?
   
2. 
   Friksion va tarkibiy ishsizliklarning farqini tushuntirib bering.
   
3. 
   Real ish haqi mehnat taklifi va mehnat talabini muvozanatlashtiradigan darajadan yuqorida bo`lishi mumkin bo`lgan holatga uchta misol keltiring.
   
4. 
   Ko`plab ishsizliklar uzoq muddatlimi yoki qisqa muddatlimi? Javobingizni izohlang.
   
5. 
   1970-1980-yillardagi ishsizlikning yuqori tabiiy darajasini iqtisodchilar qanday izohlaydilar?
   
6. 
   1990-2000-yillardagi tabiiy darajaning tushishini qanday izohlashadi?
   
7. 
   Ishsizlikning iqtisodiyotga ta’siri haqida shaxsiy fikringizni bildiring.
   

5-mavzu INFLYATSIYA VA AKSILINFLYATSIYA SIYOSATI

1. 
   masala
   

2001 yilda iste’mol narxlari 2000 yilga nisbatan 125 %ni, 2002 yilda esa 2000 yilga nisbatan 140 foizni tashkil qildi.
Topilsin:
a) 2002 yilda 2001 yilga nisbatan inflyatsiya darajasini;
b) inflyatsiya sur’atini barqaror deb hisoblasak necha yilda baholar ikki martaga ortishini.


2 -masala
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar vositasida tasvirlangan:

Yillar	Inflyatsiya darajasi	Nominal foiz stavkasi
1	3%	8%
2	8%	3%

Ikkinchi yilda birinchi yilga nisbatan real foiz stavkasi qancha miqdorga ko’payganligini toping.

3- masala
Aytaylik iste’mol savatiga faqat shakar va go’sht kirsin. Jadvalda bu tovarlarni ishlab chiqarish hajmi va narxi keltirilgan. 2003- yil bazis yili bo’lsa 2004 -yil uchun YaIM deflyatori va iste’mol narxlari indeksini aniqlang

Yillar	Ishlab chiqarish (sh.b.)		Bir sh.b. mahsulot bahosi (pul. birl.)
	shakar	go’sht	shakar	Go’sht
2003	730	930	500	2700
2004	700	990	650	3200

4- masala
Aytaylik iste’mol narxlari indeksi 1993 yili 301ga, 1994 yili esa 311 ga teng bo’lgan bo’lsin. Bazis yili hisoblangan 1990 yilda inflyatsiya darajasi 4 % ni tashkil etgan. Zarur hisob-kitoblar yordamida 1994 yilda haqiqiy inflyatsiya darajasi 4 %dan kam bo’lganligini, baholar esa 1990 yilga nisbatan 211 %ga yuqori bo’lganini isbotlang.
5- masala
Iqtisodiyotdagi ishsizlikning tabiiy darajasi - 6%, haqiqiy ishsizlik 10%ni tashkil etadi. Ishlab chiqarish hajmi - 600 mln. so‘m. Ishsizlik tebranishlariga YaIMning ta’sirchanlik koeffitsienti 3 tashkil etsa, haqiqiy YaIMning potentsial YaIMdan uzilish miqdorini aniqlang.