T oshkent moliya instituti

Quyidagilarni hisoblang:
a) amortizatsiya mablag’lari hajmi;
b) milliy daromad (MHTning eski talqiniga ko’ra);
v) davlat byudjeti holati.
Yechish:
a)xarajatlarga ko’ra YaIMni hisoblash formulasiga asoslanib yalpi investitsiyalar hajmini topamiz:
I = YaIM - C - G - N_x.
Bunda, T = 600 - 320 - 90 - 30 = 160.
A = I - I _cof = 160 - 110 = 50.
b) milliy daromad quyidagicha aniqlanadi:
MD = YaIM - A – T_n,
Bu erda, T_n – biznesga bilvosita soliqlar.
Bunda
MD = 600 - 50 - 30 = 520.
v) davlat byudjeti holatini aniqlash uchun davlat daromad va xarajatlarini qiyoslash zarur.
T = 40 + 30 = 70.
Bunda T - G = 70 - 90 = - 20, ya’ni byudjet defitsiti mavjud.
6-masala
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar bilan yoritilgan:

1. 
   Iste’mol xarajatlari (S) = 2300;
   
2. 
   Yalpi investitsiyalar (I) = 700;
   
3. 
   Davlat xarajatlari (G) = 800;
   
4. 
   Transfert to’lovlari (TR) = 100;
   
5. 
   Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100;
   
6. 
   Soliqlar (T) = 800.
   

YaIM =YaMM deb taxmin qilinsin.
Hisoblang:
a) shaxsiy jamg’armalar;
b) davlat jamg’armalari;
v) agar defitsit obligatsiyalar chiqarish bilan 80%ga moliyalashtirilishi ma’lum bo’lsa, davlat byudjeti defitsitini qoplash uchun chiqarilgan davlat obligatsiyalari qiymati va qo’shimcha pul miqdori.
Yechish:
a) shaxsiy jamg’armalar quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S_p = (Y + TR + N – T) – C
Y = C + I + G
Y = 2300 + 700 + 800 = 3800
S_g = (3800 + 100 + 100 – 800) – 2300 = 900
b) davlat jamg’armalari quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S_g = T – TR – N – G
S_g = 800 – 100 – 800 = –200
v) davlat jamg’armalarining salbiy belgisi davlat byudjeti defitsiti mavjudligini anglatadi:
BD = –S_g = – 200
Defitsit 80% obligatsiyalar chiqarish bilan moliyalashtiriladi, ya’ni:
DB = 0,8 x BD
DB = 0,8 x 200 = 160
Defitsitning qolgan qismi qo’shimcha pul chiqarish orqali moliyalashtiriladi:
DM = 200 – 160 = 40.

7-masala
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar orqali yoritiladi:

1. 
   Iste’mol xarajatlari (S) = 1200;
   
2. 
   Yalpi investitsiyalar (I) = 500;
   
3. 
   Davlat xarajatlari (G) = 300;
   
4. 
   Transfert to’lovlari (TR) = 200;
   
5. 
   Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100;
   
6. 
   Soliqlar (T) = 400.
   
7. 
   Sof eksport (X_n) = –100.