T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 119 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
Elektrostatik maydonning ikki nuqtasi orasidagi potentsiallar farqi
 
deb, bir birlik 
musbat zaryadni 1-nuqtadan 2 – nuqtaga ko‘chirishda bajarilgan ishga miqdor jihatdan teng 
bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi. 
Agar bajarilgan ish quyidagicha bo‘lsa 

qd
dW
qEdr
dA





elektr maydon kuchlanganligi potentsial bilan quyidagicha ifodalanadi: 
dr
d
E



Shunday qilib, 
elektrostatik maydonning kuchlanganligi
deb kuch chizig‘ining uzunlik 
birligiga mos kelgan potentsial ayirmasiga Miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka 
aytiladi. 
Elektr ostatik maydonning kuchlanganligini boshqacha ko‘rinishda yozish mumkin:

grad
E


yoki 



2
1
2
1
r
r
Edr


Potentsiallari bir xil bo‘lgan nuqtalarning geometrik o‘rniga 
ekvipotentsialsirtlar
 
deyiladi. 
Ekvipotentsial sirt uchun:
,
q
A
12
2
1




const



---

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 120 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
7-MA’RUZA: ELEKTR O’ZARO TA’SIR 
Reja : 
1.
 
 Elektrstatik kuchlar ishi 
2.
 
Kuchlanganlik vektori sirkulyatsiyasi
3.
 
Elektrostatik maydon potentsiali