Т о ш к е н т а рх и тек ту ра к у р и л и ш

Ta’lim turlarida chizma geometriya va chizm achilik fa n la rin i o'qitishda uzviylik va
uzluksiziikni ta ’m inlash masalalarini ha! etish.
Y a'ni umumiy o 'rta , kasb hunar v a oliy ta ’lim 
turlarida o'qitiladigan muhandislik grafikasi fanlarining mavzular mazmunidagi takrorlanish, 
qaytarilish va uzilishlami bartaraf etish lozim. Masalan, chizmachilik fanidagi "Tutashmalar” 
mavzusi ta'lim ning barcha turlarida o'qitiladi. T a'lim turlarining har biriga alohida o'quv 
adabiyotlari yozilgan bo'lib, ularda takrorlanishlar qayd etilmoqda. Bu vaqtni zoye ketkazish bilan 
barobar hisoblanadi. Uning o ‘miga tutashmaga oid materiallar mazmunan murakkablik darajasiga 
ko'ra tuzilishi va u ta'lim turlariga tatbiq ctilishi lozim. Xuddi shuningdek, proycksion va 
mashinasozlik chizmachilik bo'lim laridagi т а ч /ularda ham b u noqulay holatni kuzatish mumkin.
2. Kasb hunar ta "limida ta ’lim y o 'nalishlaridan kelib chiqqan holda fa n m azm unini qayta
ко ‘rib chiqish va takomiUashtirish.
Y a'ni, masalan, kasb hunar kollejlarining mashinasozlik 
yo'nalishlari uchun mashinasozlik chizmachiligidan, suvsozlik yo'nalishlari uchun sxematik 
chizmalardan, arxitektura yo'nalishlan uchun qurilish chizmachiligidan, tasviriy va amaliy san ’at 
yo'nalishlari uchun perspektiva va geometrik chizmachilikdan ma’lumotlar kengroq berilishi 
kcrak bo'Iadi. Hozirgi kunda amalda foydalanilayotgan o ‘quv adabiyotlarda kasbning turiga 
e ’tibor u darajada qaratilmagan. Barcha kasb yo'nalishlari uchun umumiy tarzda adabiyot 
yozilgan. Y a'ni kasb yo'nalishlariga m os keladigan alohida-alohida o'quv adabiyotlari mavjud 
emas.
J. Chizma geometriya va chizm achilik fa n la rin i o'qitishda pedagogik va axborot
kom m unikatsion texnologiyalardan sam arali foydalanish.
An'anaviy o'qitishning yutuqlari 
bilan o 'z kamchiliklari ham mavjud. A n'anaviy o'qitishda o'quvchi v a talabalaming faolligi. 
mustaqil fikrlashi, shaxsiy pozitsiyani tan lash v a uni himoya qilish qobiliyati u darajada 
rivojlanmayqoladi. Unda o'qituvchi o'rgatuvchi, o'quvchi passiv eshituvchi vazifalarini bajaradi. 
Bu kamchilikni bartaraf etish uchun rivojlangan davlatlarda o'qitishda zamonaviy pedagogik va 
axborot kommunikatsion texnologiyalardan keng foydalanilmoqda. Natijada o'quvchi passiv 
eshituvchidan faol ishtirokchiga aylanmoqda.
Dcmak, butun dunyo pedagogikasida qo'llanilayotgan ilg'or pedagogik va axborot 
kommunikatsion texnologiyalardan mamlakatimiz ta'lim tizimida ham foydalanish darker v a bu 
hozirda bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.
12 R ah m o o o v I ., V a liy e v Л . M u h an d islik g ra fik a si fanini o 'q itis h n in g za m o n a v iy te x n o lo fiy a la n . - Т . : “N a v ro 'z "
2015-160 b et
11 Ro'ziycv E., Ashirboycv A. Muhandislik grafikasini o'qitish mctodikasi. —
Т .: T a n va texnologiya’', 2010-246 b et
213

---

Pedagogika, psixologiya v a informatika fani mutaxassislari pedagogik v a axborot 
kommunikatsion texnoiogiyalaming nomi, mazmuni, undan qanday foydalanish mumkinligi 
to'g'risida batafsil m a'lum otlar berib o'tganlar. Endi bu m a'lum otlar asosida fan mutaxassislari 
bar bir mavzuning ishlanmasini tayyorlashda pedagogik texnologiyaning, intcrfaol metodning, 
axborot kommunikatsion texnologiyaning qaysi turidan foydalanish maqsadga muvofiqligini 
aniqlashi va uni amaliy jihatdan ishlab chiqishi lozim.
4. Chizma geometriya va chizm achilik fanlarining am aliy aham iyatini ko'rsatib berish.
Har qanday fan bevosita insoniyat sivilizatsiyasi bilan bogMiq. Y a’ni, fen v a uning har bir mavzusi 
tunnush v a texnika taraqqiyotiga, insoniyat ma'naviyatiga ta ’siri katta bo‘lib, u ilmiy asosga ega. 
Shuning uchun o'qituvchi fan doirasida o'qitiladigan har b ir mavzuning texnika v a turmusbga 
bogMiq jihatlarini aniq amaliy misollarda ko'rsatib berish lozim.
5.