T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
Частота бўйича ажратишда алоқа линиясининг ўтказиш полосаси 4 та 4 
кГцдан тенг дипазонларга бўлинади. Вақт бўйича ажратишда вақт кадрларга 
бўлинади, улардан ҳар бири 4 тадан слотга эга бўлади, ҳар бир алоқа 
каналига бу сотлардан бири бирикирилган. Вақт бўйича ажратиш учун 
узатиш тезлиги кадрларнинг келиши частотаси ва ҳар бир слотнинг ичидаги 
битлар сони кўпайтмасига тенг бўлади. Масалан, агар кадрларнинг келиши 
частотаси секундига 8000 кадрларни ташкил этса, слот эса 8 битни ўз ичига 
олса, у ҳолда алоқа канали бўйича узатиш тезлиги 64кбит/сни ташкил этади. 
Пакетлар коммутацияланадиган технологиянинг тарафдорлари доимо 
ажратилган алоқа каналларини туриб қолиш даврларида бшўшитиш мумкин 
эмаслигидан иборат бўлган каналлар коммутацияланадиган тармоқларнинг 
жиддий камчилигига эътибор қаратишди. Масалан, агар телефон сўзлашуви 
вақтида сўзлашувчилар жим бўлса (маълумотларни узатмаса), у ҳолда улар 
учун ажратилган канални ―тортиб олиш‖ ва бошқа боғланишлар учун 
ишлатиш мумкин эмас. Радиологни тасаввур қилинг, унга рентген 
суъратларига олисдан қараш зарур бўлади. Агар бу қараш каналларни 
коммутациялаш ѐрдамида амалга оширилса, у ҳолда раиолог дастлаб 
боғланишни ўрнатади, суъратни олади, уни кўриб чиқади, кейин эса янги 
суъратни сўрайди. У суъратларни ўрганиш билан шуғулланган барча вақт 
даврлари алоқа канали бўйича маълумотларни узатиш нуқтаи назаридан 
туриб қолишлар ҳисобланади. Каналларни коммутациялаш етарлича 
асосланган танқидни келтириб чиқарадиган бошқа сабаб коммутацияларни 
бошқариш ва алоқа каналларига 

---

t.me/tuit_students_chanel 
12.2-расм. КЧАда алоқа канали ўз частоталар полосасини узлуксиз ишлатади, 
КВАда эса унга ажратилган вақт слотларида бутун АЛ ўтказиш полосасини 
ишлатади. 
частоталар 
полосаларини 
ажратиш 
учун 
мураккаб 
сигналлар 
қурилмаларининг зарурати ҳисобланади.Каналлар коммутацияланадиган 
тармоқлар ҳақида сўзлашини тугатишда олдин бу технологиянинг маъносини 
яққол кўрсатадиган сонли мисолни кўриб чиқамиз. Бизга 640000бит ўлчамли 
файлни А хостдан В хостга каналларни коммутациялаш усули орқали узатиш 
зарур бўлсин. Узатиш қанча вақтни олади? Тармоқдаги барча линиялар сони 
бир хил, вақт бўйича ажратиш принципини ишлатади, бунда кадрнинг 
слотлари сони 24 га тенг, линия бўйича узатиш тезлиги 1,536Мбит/сни 
ташкил этади деб оламиз. Шунингдек А хостнинг тармоқ билан боғланишни 
ўрнатишига вақт сарфларини 0,5 секундга тенг оламиз. Демак, алоқа 
линиясининг тезлиги барча алоқа каналлари орасида тенг ―тақсимланиши‖ 
боис, алоқа канали бўйича узатиш тезлиги (1,536Мбит/с) / 24 = 64кбит/сни 
ташкил этади. Энди биз алоқа канали бўйича файлни узатилиши вақтини 
ҳисоблашимиз мумкин: 640000бит / (64кбит/с) = 10с. А хостнинг тармоқ 
билан боғланишни ўрнатишига вақт сарфларини ҳисобга олиш билан файлни 
узатилиши тўлиқ вақтини оламиз: 10с + 0,5 с = 10,5 с. Биринчи яқинлашида 
узатиш вақти алоқа линияларининг сонига боғлиқ бўлмайди. Уни ҳам битта 
линия, ҳам 100 та линиялар ҳолларида 10 секундга тенг ҳисоблаш мумкин.