T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
Aloqa liniyalari signal shaklida axborot oqimlarini uzatishni ta'minlab beradi 
va umumiy holatda signal tarqatish muhitini va uni taqsimlash rejimida ishlatishga 
imkoniyat beruvchi uskunalar majmuasini o‗z ichiga oluvchi qurilmalardir. 
Fizikaviy muhit juft mis simlar, optik tola,efir bo‗lishi mumkin. Muhit turiga 
bog‗liq ravishda aloqa liniyalari simli va simsizga ajratiladi.
Simli liniyalarga signal sun'iy tashkil qilingan yo‗naltiruvchi muhitda 
tarqaladigan, masalan, himoyalangan qobiqqa ega simlar(kabel' aloqa liniyalari) 
kiradi. Kabel' aloqa liniyalarida uzoq masofani ta'minlash maqsadida, ma'lum 
intervalda kuchaytirgich punktlari tashkil qilinadi. Optik tolali aloqa liniyalari ham 
simli hisoblanadi, ularda tarqalish muhiti sifatida dielektrik material, xususan, 
yupqa shisha tolalar ishlatiladi. Ularning afzalligi konstruksiyasida defisit bo‗lgan 
mis, alyuminiy, qo‗rg‗oshinning yo‗qligidir. 
Tarmoq tuzilmasi komponentlari.
Tarmoq elementlari birlashishning nisbatan 
mustaqil tuzilma komponentlarga –tarmoq segmentlariga-birlashishi tamoyillari 
odatda 
segment 
miqyosi, 
uning 
bajarayotgan 
vazifasi, 
ishlatilayotgan 
telekommunikasion 
texnologiyasi 
bo‗yicha 
tasniflanadi. 
Tarmoqni 
segmentasiyalashning 
asosiy 
vazifasi 
segment 
ichidagi 
oqim 
ulushini 
maksimallashtirish va segmentlar orasidagi oqimlar ulushini kamaytirishdir.
Tarmoq segmentlarini miqyos tamoyili asosida tasnif qilish tarmoq ierarxiyasi 
bilan tasvirlanadi (3.6-rasm): 
-lokal tarmoq (Local Area Network, LAN), unda yuklanishning asosiy qismi 
kichik hudud, muassasa, sanoat korxonasi va hokazo ichida chegaralanadi, ya'ni 
katta bo‗lmagan ma'lum hududda joylashgan komp'yuterlar tarmog‗i. Umumiy 
holda bitta yoki bir nechta binolar va bitta tashkilotga taaluqli bo‗lgan qurilmalar 
majmuasi; 
-hududiy (mintaqaviy) tarmoq (Metropolitan Area Network, MAN), yirik 
aholi punkti yoki kichik mintaqaga xizmat qilish uchun mo‗ljallangan; 
-yirik miqyosli hududiy (global) tarmoq (Wide Area Network,WAN), katta 
hudud, davlat, kontinent hamda turli kontinentlarda joylashgan LAN, MAN 
turidagi tarmoqlarni birlashtirish uchun mo‗ljallangan. Mazkur magistral tarmoq 
uzatish muhiti sifatida asosan optik toladan foydalaniladi. 
LAN, MAN, WAN tarmoqlaridan har biri kichik miqyosdagi bir qator 
segmentlarga bo‗linishi mumkin. Ular tarmoqning mantiqiy tuzilmasini aks ettiradi 
va ularning har bir segmenti umumtarmoq almashuvini shakllantirishda aniq 
funksional vazifani bajaradi. Har qanday qatlamda segmentlar bog‗liqligi 
magistrallar (magistral segmentlar) bilan ta'minlanadi. 

---