T. J. B. A. K. T yo’nalishi 70-20 guruh talabasi Raximov Asilbekning "sohaning texnologik o’lch ashlari va asboblari"

G azsimon moddalar miqdorini o‘lchash uchun diafragmali, rotatsion va barabanli hisoblagichlar keng qo‘llaniladi. 2.2-rasmda GKF tipidagi diafragmali hisoblagich sxemasi ko‘rsatilgan.

2.2-rasm. GKF tipidagi gaz hisoblagichi.

Diafragma 1 bilan bo‘lingan hisoblagichning ikki kamerasi (I va II) ma’lum sikl bo‘yicha gazga to‘lib va bo‘shab turadi.
Bu kameralar richag 6 orqali klapanlar 3—4bilan bog‘langan bo‘lib, yuqorigi klapanlar berkilganda gaz I kameraga, pastki klapanlar berkilganda II kameraga o‘tadi. Gaz I kameraga kirganda uning bosim kuchi diafragmani o‘ng tomonga suradi, II kamera toraya boshlaydi va undagi gaz miqdori bir porsiya bo‘lib, teshik 5 orqali sarfga o‘tadi. Diafragma o‘ngga surilib ma’lum oraliqqa kelganda, richag 6 pastki klapanlarni berkitadi. Endi gaz II kameraga yig‘iladi va diafragmani chapga surib I kameradagi gazni teshik 5 orqali sarfga chiqaradi. Diafragma ma’lum oraliqqa surilganda richag 6 endi yuqorigi klapanlarni yopadi, gaz I kameraga yig‘iladi. SHunday qilib, kameralardan teng miqdordagi gaz porsiyalari ma’lum sikl bo‘yicha sarfga chiqib turadi. Richagning har bir sikldagi harakati hisoblagich 7 siferblatining shkalasida hisoblanib turadi.
Rotatsion hisoblagich (2.3-rasm) ko‘p miqdordagi gaz hajmini o‘lchashga mo‘ljallangan. Bu asbobda o‘lchov 8 raqami ko‘rinishidagi ikkita rotor 1 yordamida bajariladi. Bu rotorlar g‘ilof 2 ichida aylanadi. Hisoblagichga gaz turli filtrning kirish tarmog‘i orqali keladi. Rotorlar hisoblagich kirishi va chiqishidagi bosimlar farqi hisobiga aylanadi. Rogorlardan biri asbobdan o‘tgan gaz hajmini ko‘rsatuvchi hisoblash mexanizmi bilan bog‘langan. Hisoblagichning o‘lchash hajmi g‘ilof devori va rotorlar orasidagi kamera orqali aniqlanadi.

2.3-rasm.Rotatsion hisoblagichning sxemasi.

Rotatsion hisoblagichlar 40 . . . . . . 40000 m³/soat sarfni o‘lchashga mo‘ljallab chiqariladi. Ish bosimlari: 0,1;0,6; 1,6 va 6,4 MPa. SHartli o‘tish diametrlari 50 . . . 1200 mm. Asboblarning aniqlik klassi 1 va 1,5. Hisoblagich o‘rnatilishidagi bosimsarfi (yo‘qotilishi) 35 ... 40 mm suv. ust. dan oshmaydi.