Т и б б и ё т о л и й би л и м го Х л а р и



Download 6,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/66
Sana21.06.2022
Hajmi6,26 Mb.
#690176
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   66
Bog'liq
Xirurgik bemorlar parvarishi (B.Tursunov)

О бли терац и яловч и
эндартериигг 
р и в о ж л а н и ш и д а
ташци му^ит омиллари, х у с у с а н совуц ва н а м ли к , та-
www.ziyouz.com kutubxonasi


маки чекиш, ичкилик, 
ofhp
жисмоний иш, куп 
юриш,. 
шикастланиш, интоксикация кабилар ^ал цилувчи а^а- 
миятга эга. Бу омиллар хроник таъсир цилганда оё^ 
дистал булимларидаги 
артериялар 
ва 
кап и ллярлар 
спазми пайдо булади, кон айланиши бузилади, тромб- 
л а р ^осил булади, томир деворининг ^амма к;аватлари- 
даги бириктирувчи ту зим а усиб калин тортади ва тро- 
ф ик бузилишлар пайдо булади.
Оё^ артерияларининг облитерацияловчи эндартерии- 
тида касалликнинг ривожланишида алмашинув ж ара- 
ёнлари, асосан 
ёг алмашинувининг 
бузилиш 
омили 
ётади. Бу липопротеидлар ва липидлар, хусусан холес- 
теринлар алмашинуви бузилиши билан ифодаланади. 
Л ипи дл ар 
с о р л о м
артериал томир интимасида 
нирила 
бошлайди. Уларда атеросклерогик пилакчалар 
^осил 
булади ва бириктирувчи тузима усиб 
^алннлаш ади, 
бу тромблар ^осил булишига ва магистрал томирлар 
окклюзиясига олиб келадн.
Облитерацияловчи касалликлар билан асосан 
эр- 
к а к л а р ва камдан-кам аёллар 
касалланадилар. 
Эн- 
дартериит асосан 20 д ан 35 ёшгача одам ларда, атероск­
лероз эса 30 ёшдан бошлаб ^ар кандай ёшда, хатт» 
кексаликда .^ам учрайди.
Атеросклероздан фарцли- равишда 
эндартериитда 
клиник манзара ва томирларнинг узидаги облитерация­
ловчи ж араён бирмунча тезроц кечади. Оёк; 
панжаси 
дистал булими майда артерияларининг спазми болдир- 
томирларига нисбатан тез тар^алиб, бу томирлар тром- 
бозини келтириб чи^аради. Шу туфайли беморда арте­
риал етишмовчиликнинг юзага 
чиэдан 
симптомлар» 
(ишемик синдром) пайдо б улад и ,'чун ки касалликнинг 
1
^исца даври ичида коллатерал цон айланиши .\али ри- 
вож ланиб етмаган булади. Бемор оё^ панжаси муздай 
булади, орри^ синдроми пайдо булади, бемор on;coiyia- 
ниб юради, у 100—200 м юргандан кейин тухтаб к>ола- 
ди. Бу жараённинг а в ж олиши беморнинг ишемнялан- 
ган ту^им аларида деструктив-трофик бузилишлар ри- 
вож ланиш ига олиб келади (панжа б армо^лари сох;а- 
сида ярал ар ва некроз пайдо булиб, улар оёцни кесиш- 
га с а б а б булиши мумкин).
Ш ундай ^илиб, оёц 
томирларининг 
облитерация 
^ил ад иган касалликларини эндартериит ва атероскле­
роз деб ф арц ^илиш беморга комплекс 
д аво
тайин- 
л а ш д а , хусусан операция ^илишда принципиал ахами- 
ятга эга.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Хозирги вак;тда оё^лар эндартериити ва 
атероск- 
.лерозини консерватив ва хирургик 
даволашнинг 
куп 
сонли усуллари таклиф этилган.
Биро^ беморлар уз 
сорлирини
э^тиёт к;илганларида 
ва врач тавсияларини пухта б а ж ар г ан л а р и д а бу касал- 
ликларнинг олдини олса булади. Шунинг учун томир- 
лар спазмини келтириб чи^арувчи таъсиротларни бар- 
тараф этиш, оё^ периферии томирларининг кенгайиши- 
га имкон берадиган восита 
ва усулларни 
цулланиш 
профилактиканинг асоси ^исобланади.
6 \
касаллик билан огриган бемор учун у яшайди- 
ган ва ишлайдиган таш^и му^итнинг а^амияти катта. 
Турри ташкил этилган 
ме^нат ва д ам олиш 
режими 
облитерациялн жараённи а вж олишдан сацлайди. Б е ­
мор катта жисмоний куч ва узо^ вацт тик туриш 
би­
л а н борлиц булмаган ишни б аж ари ш и мумкин. 
И л щ
на Ktypyi\ хонада ишлаш мумкин: оёц-^уллар узок; вацт 
совк;атиб колмаслиги керак.
Актив дам олиш керак, йилнинг ^ а р цандай мавсу- 
мида, яхшисн эрталаб ва кеч^урун сай рлар 
цилишга 
рухсат этилади. 
Езда куп вацт очик; 
^авода, 
асосан 
сояда юриш керак. Чумилиш тавсия этилмайди, чунки 
.^атто нлиц сув ^ам< узоц ва^т спазмга сабаб булиши 
ва кон айланишини издан чи^ариши э^тимол. 
Бемор 
жисмоний ва ру^ий чарчаш лардан ^оли ^илиниши ке­
рак. Купинча касаллик ана шу ом и лл ар д ан
цузийди 
■ёки асоратлар ^олдиради.
Хайвонот ва усимлик оцснллари ми^дори етарлича 
■булга н тула цимматли овцатлар берилади. Овк;атда ви­
та минлар, сабзавот ва мевалар ми^дори куп 
булиши 
керак.
Семириб кетмасликка ^ а р ак ат цилиш лозим. Ортиц- 
ча ов^атланиш организмда атеросклероз 
ривожлани- 
шига имкон берадиган асосий с а б а б л а р д а н бири ^исоб- 
ланадн.
Тамакн чекиш ва спиртлн ичимликлар 
ичиш 
ман 
^илинади. Ичкилик томирларда склеротик ж араён лар - 
ни кучайтиради. Улар цайиш^оцлигини 
йуцотади 
ва 
деворлари мурт булиб цолади.
Нпкотиннинг томирларни 
торайтирадиган, 
касал 
оёцда 
i
^
oh
айланишини 
ёмонлаш тирадиган 
ва 
тан а 
^ароратини пасайтирадиган за^арли ги н и унутмаслик 
керак. Никотиндан хроник за ^ ар л а н и ш оёк; 
артерия- 
ларининг узоц ва^тгача спазм ^олатида г^олишига олиб 
келади. Шунинг учун бу касалли к б а ъ за н
турмушда
www.ziyouz.com kutubxonasi


чекувчилар касаллиги дейилади. Чекишни т а ш л а м а с - 
д ан д а вол а ш да яхши натижага эришиб булмайди.
П ойабзал танлаш га ало^ида ахамият бериш ксрак.
У оё^ни цисмайдиган ва иссиц булгани яхши. Исси^ ва 
юмшо^ жун пайпо^лар кийиш лозим. Оё^ларни шили- 
ниш ва ^ а д о ^ л а р д а н э^тиёт ^илиш лозим.
Оёц териси гигиенаси томир касалликлари профи- 
лактикасида катта урин тутади. Туцималарда ози^ла- 
ниш бузилиши о^ибатида тери ^опламларининг ^олати 
узгаради. У лар ^уру^ булиб цолади, атрофия 5^одиса- 
лари пайдо булади (юп^алашади, ялтироц булиб 
^о- 
л ади). Оёк; панжаси тери цопламининг 
ёри^лар 
ёки 
шилинишлар куринишидаги ^атто арзимаган шикает- 
лари ^ам даво ^илиниши ^ийин трофик яра авж оли- 
шига сабаб булиши э^тимол. Бу >^ол оёц терисини авай- 
лаб парвариш лаш ни талаб этади.
О ё^лар териси ни^оятда тоза булиши керак, чунки 
кузга куринмайдиган тирналишлар инфекция кирипш- 
учун кириш дарвозаси булиб хизмат килиши ва ю^ори- 
га кутариладиган йирингли ж араён (лимфангоит, ли м ­
фаденит, флегмона ва б.) ривожланишига олиб кели- 
ши мумкин. Оё^ларни ^афтасига уч марта илик; сувда' 
совунлаб ювиш керак.
Гигиеник ваннадан кейин оёц панжаси 
ва 
болдир 
тери ^опл ам л ари га индифферент 
крем 
ёки 
малкам: 
(бу ^ар хил озицлантирадиган кремлар, яхшиси бола- 
л ар креми) суртган маъ^ул. Эпителийнинг 
юза 
^ат- 
ламларини 
шикастлантириб 
^уймаслик 
ма^садида 
кремни э^тиётлик билан, куч ишлатмай ийлаб сурти- 
лади.
Бу тоиф адаги беморларнинг тирно^лари секин у с а ­
ди, тирно^лар цалинлашади, ш аклан 
узгаради, 
хира 
тортади. Уларни ваннадан кейин цир^илади, калта 
1
^ир- 
циш тавсия этилмайди, чунки бундан терини шпкаст- 
лантириб куйиш ва шу тарифа паронихия ривожлани- 
ши мумкин.
Дар бир бемор касалликнинг илк бос^ичида диспан­
сер кузатувига олиниб даволаниши лозим. Бирок 
бе- 
морларни диспансерлашга юзаки ^арам аслик 
керак. 
Бемор м у р о ж а ат цилган врач 
касалликнинг 
клиник 
куринишлари борлигини ^айд ^илиб куя колмай, балки 
беморнинг иш шароити, турмушдаги но^улай ва зарар- 
ли омилларни ^ам к;унт билан муфассал урганиши ке­
рак. Ш ундагина диспансер кузатуви яхши натижа бе- 
ради.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Б унда оё^ артерияларининг облитерация ^иладиган 
касал л икл ар и булган беморлар билан цуйидаги 
тад- 
бирларни утказиши керак:
1. 6 ойга бир марта беморни ча^ириш ва а^волига 
объектив ба^о 
бериш 
(коагулограмма, 
реография, 
ЭКГ, ультратовушли допплерография).
2. Йил мобайнида беморни 
стационарда 
даволаш
курсини утказиш.
3. 3 йилда бир марта беморни даволаниш учун сана- 
торий-курортга юбориш.
Б у хасталикда бемор организмида 
юз 
берадиган 
куп сонли узгаришлар унинг ме^нат ^обилияти тули^ 
ёки к;исман йу^отилишига олиб келади. Биро^ бундай 
беморларнинг купчилиги, айни^са касалликнинг бош- 
лангич бос^ичларида узо^ муддатгача ме^натга 
лаё- 
цатли булиб ^оладилар. К асал ли к келтириб 
чи^ара- 
д иган омилларни йуцотиш, 
режимни 
турри 
таш кил 
этиш ва профилактик тадбирларни мунтазам утказиб 
туриш йули билан бу касалликларнинг 
олдини 
олиш 
мумкин.
VI I I Б О Б

Download 6,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish