T arbi yad a pedagogik texnologiyalar

M uam m oli vaziyat. 
(tezlikni tarbiyalash uslubi). Har xil 
trenerlar tomonidan ishlab chiqjlgan tezlikni tarbiyalash uslublarida 
turli ziddiyatlar ko‘zga tashlanadi. Ulardan biri quyidagicha: bir tomo- 
dan, biror bir harakatni bajarish tezligini oshirish uchun uni qayta- 
qayta takrorlash kerak. Ikkinchi tomondan, ko‘p takrorlashlar harakat 
dinamikasi stereotipining yuzaga kelishiga sabab boMadi. Natijada
72

---

harakat o ‘lchamlari turg‘unlashuvi hodisasi yuz beradi. Buning ustiga 
faqat makoniy emas, zamonaviy, ya’ni vaqt bilan bog‘liq xususiyatlar 
ham o ‘zgaradi, bular tezlik va takrorlanish darajasi (chastota). Shu 
tariqa tezlik to‘sig‘i paydo boMadi. Tezlikning turg‘unlashuvi - tezlik 
imkoniyatlarini oshirishga halal beradigan bosh sababchidir.
Topshiriq. 
Muammoni aniqlab, uni hal etish yoMlarini ko‘rsating.
M uam m oli vaziyat 
(tezlikni tarbiyalash uslubi). Murabbiy 
harakat tezligini oshirish maksimal mushak kuchining (sobstvenno- 
kuch qobiliyatlarining) darajasini ko‘tarishga bogMiq ekanini bilgan 
holda o‘zining kuch qobiliyatlarini bir joyga jamlashni rivojlantirish 
usulini qoMladi. Bir qancha vaqt o‘tgach, u shug‘ullanuvchilarning 
tezlik qobiliyatlarida o ‘sish kuzatilmayotganini sezdi. Bundan tashqari 
ularda hatto tezlik ko‘rsatkichlari biroz pasaygan ham edi.
Topshiriq. 
Bu hodisaning sababini aniqlang, talabalarning tezlik 
ko‘rsatkichlarini yaxshilash uchun murabbiy mashg‘ulotlari uslubiga 
qanday tahrir kiritish lozimligini ayting.
M uam m oli vaziyat 
(tezlikni tarbiyalash uslubi). Murabbiy 
tezlikni tarbiyalash jarayonida texnik tayyorgarlik muammolarini hal 
qilar ekan, o ‘rganilayotgan harakatni maksimal tezlik bilan bajariladi- 
gan topshiriqlari boMgan uslubni qoMlaydi. Bir qancha vaqtdan keyin 
harakat faoliyati texnikasida sezilarli xatolar paydo boMganini, tezlik 
to ‘sigM yuzaga kelganini payqadi.