T a'lim sifatini baholash bo ‘ yicha xalqaro tadqiqotlarni

Mustaqil ish: 
Xalqaro baholash dasturi doirasida topshiriqlar ustida 
ishlash.
16. Loyihalashtirish va modellashtirish. 3 soat
Loyiha. loyihalashtirish. Ilmiy bilish. Savollar tuzish. Savollarni baholash 
mezonlari. Statistik ma’lumotlarni talqin qilish. Matematik modellashtirish va 
uning bosqichlari. Yaratuvchanlik kompetensiyasi.
Amaliy mashgʻulot: 
“Gazeta sotish”, “Mashinada sayr”, “Bo‘y”, “Kitobcha 
tayyorlash”
 
Mustaqil ish: 
Xalqaro baholash dasturi doirasida topshiriqlar ustida 
ishlash. 
 
17. Kompyuter savodxonligi. AKTdan foydalanishning zamonaviy 
yechimlari. 3 soat
Axborot texnologiyalar. Kognitiv rivojlanish (“Bola bugun hamkorlikda 
qilgan narsani ertaga oʻzi qila oladi” (Vigotskiy). Internet tarmogʻida 
mavjud ta’lim sifatini baholash boʻyicha xalqaro tadqiqot materiallari. 
Internetdan foydalanib fanga oid qoʻshimcha materiallar izlash va ulardan 
foydalanish. Oʻquvchilarda hayotiy koʻnikmalarni rivojlantirishda raqamli 
texnologiyalarning ahamiyati. 
Amaliy mashgʻulot: 
“Velosipedlar”, “Minoraning ko‘rinishi”, “Qadamlar”, 
“Kubchalar” 
Mustaqil ish:
“Kelajak maktabi” logotipini yaratish.

---

31
Xalqaro tadqiqotlarga tayyorgarlik koʻrishga yoʻnaltirilgan 
Tayanch maktablari uchun Treninglar o‘quv dasturining
 
tabiiy-ilmiy savodxonlik
 bo‘limiga 
KIRISH 
Xalqaro tadqiqotlarga tayyorgarlik koʻrishga yoʻnaltirilgan Tayanch 
maktablar uchun treninglar o‘quv dasturining mazkur bo‘limida o‘quvchilarning 
tabiiy-ilmiy savodxonligini baholash va rivojlantirishga qaratilgan mavzular 
o‘rin olgan. Ushbu mavzularni tayanch maktablaridagi seminar, davra 
suhbatlari va treninglar davomida tabiiy fanlar o‘qituvchilari uchun yetkazib 
berish mo‘ljallangan.
Mazkur bo‘limdagi mavzularni shakllantirishda mavzuning dolzarbligi, 
XXI asr ko‘nikmalarini rivojlantirish, umumta’lim maktablari oʻqituvchilari-
ning ehtiyojlari, oʻquvchilarning yosh xususiyati hamda o‘quv dasturi 
doirasida ko‘rib chiqilishi tavsiya etilgan topshiriqlarning o‘quvchilarda amaliy 
ko‘nikmalarni shakllantirishdagi ahamiyati e’tiborga olindi. 
Mazkur qoʻllanma Tabiiy-ilmiy savodxonlik boʻlimi tayanch maktablarida 
faoliyat olib boratotgan tabiiy yo’nalishdagi fan trener-o’qituvchilari uchun 
metodik yordamchi sifatida xizmat qiladi. Dastur doirasida tayanch maktablarda 
tashkil etiladigan treninglardan ko’zlangan asosiy maqsad xalqaro baholash 
dasturlariga asoslangan holda, o’quvchilarning tabiiy yo’nalishdagi fanlarni 
o’zlashtirish darajasini oshirish, tabiiy-ilmiy savodxonligini rivojlantirish 
borasida o’qituvchilarning kasbiy kompetentligini oshirishdan iborat. 
Ushbu dastur bo’yicha tashkil etiladigan treninglarda tinglovchilarga 
xalqaro va milliy darajada baholash va uning maqsadlari, baholash vositalari 
tasnifi, PISA tadqiqotining tabiiy-ilmiy savodxonlik modeli, STEAM yondas-
huvi, PISA va TIMSS baholash qamrov doiralari, XXI asr ko’nikmalari haqida 
ma’lumotlar berish nazarda tutilgan. Shuningdek, dastur, o’quvchilarning 
tabiiy yo’nalishdagi fanlarni o’zlashtirish darajasini yaxshilash, tadqiqotchilik 
ko’nikmalari, tabiiy-ilmiy savodxonlik kompetentligini oshirish hamda olingan 
bilimlarni o’quv jarayonini samarali tashkil etishda qo’llash ko’nikmalarini 
rivojlantirish maqsadlariga qaratiladi. 
Dastur ta’limdagi islohotlar, faol oʻqitish metodlari va metodologiya, 
xalqaro tadqiqotlar haqida umumiy ma’lumotlarni tizimli yetkazib berish 
maqsadlarini ham o‘z ichiga oladi. Shu bilan birga, amaliy mashgʻulotlar 
sifatida vazifalar berilgan bo‘lib, ular xalqaro tadqiqot doirasida berilayotgan 
topshiriqlar ustida ishlash tajribalarini orttirishga mo‘ljallangan. 
Ushbu oʻquv dasturidan o‘rin olgan mashgʻulotlar, tayanch maktablarida 
tabiiy fanlar o‘qituvchilarining metod kunlarida ikki haftada bir marta tashkil 
etilishi nazarda tutilgan.

---

32
Oʻquv dasturidagi mavzular bir yilga moʻljallangan boʻlib, 17 ta oʻquv 
mashgʻulotiga taqsimlangan. Har bir oʻquv mashgʻulotining davomiyligi 
astronomik 3 soat qilib belgilangan boʻlib, jami 51 soatni tashkil etadi. 
Berilgan mavzularni mazmunan keng qamrab olishni ta’minlash 
maqsadida oʻquv mashgʻulotlari uchun ajratiladigan vaqtni quyidagicha 
taqsimotlash tavsiya etiladi: 
nazariy -25 daqiqa; tanaffus -5 daqiqa; 
amaliy- 80 daqiqa; tanaffus- 10 daqiqa; 
mustaqil ish - 60 daqiqa.
O‘quv dasturidagi mashg‘ulotlarning nazariy jihatdan yoritib berilishi 
uchun tayanch maktablarining tabiiy-ilmiy savodxonlik yo‘nalishi bo‘yicha 
trener o‘qituvchilari tomonidan xar bir mavzu bo‘yicha taqdimotlar 
tayyorlangan holda tinglovchilarga atroflicha tushuntirib berilishi lozim 
bo‘ladi.
Amaliy mashgʻulot sifatida berilgan mavzular xalqaro baholash dasturlari 
doirasidagi topshiriqlarni yechish bo‘yicha amaliy ko‘nikma va tajribalarni 
orttirishga mo‘ljallangan bo‘lib, unda trener o‘qituvchilar mashg‘ulotlarni 
tinglovchilar bilan birgalikda bajaradilar. 
Ma’ruza va amaliy mashg’ulotlar davomida olingan bilimni mustahkam-
lash maqsadida mustaqil ish mavzulari ham berilgan bo‘lib, ular tinglovchilar 
tomonidan mustaqil ravishda bajarilishi ko‘zda tutilgan. 
Mustaqil ish jarayonida har bir tinglovchi berilgan topshiriq asosida 
o‘quvchilarning tabiiy-ilmiy savodxonligi kompetensiyalarini baholashga 
qaratilgan topshiriqlar ustida mustaqil ravishda ishlaydi, tahlil qiladi, qaysi 
kompetensiya baholanayotgani o‘rganiladi. O‘rganish va tahlil natijalari guruh 
ichida taqdimot qilinadi. 
Topshiriqda baholanishi ko‘zda tutilayotgan kompetensiyalarni 
o‘quvchilarda rivojlantirishning zamonaviy usullari muhokama qilinadi. 
Natijada, tinglovchilar tabiiy-ilmiy savodxonlikni baholash va 
rivojlantirishning zamonaviy modellari, shu jumladan xalqaro baholash 
dasturlarida tabiiy-ilmiy savodxonlikni baholash usullari, undagi berilayotgan 
topshiriqlarning o‘ziga xos xususiyatlari haqida tasavvurlarini boyitish hamda 
o‘zidan keyingi tinglovchilarga yetkazib berish ko‘nikmalarini shakllanti-
rishga erishiladi.