Т а ъ л и м в а з и р л и г и н и з о м и й н о м и д а г и т о ш к е н т д а в л а т п е д а г о г и к а



Download 1,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/31
Sana01.04.2022
Hajmi1,35 Mb.
#522954
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31
Bog'liq
Kompozitsiya (B.Xolmatov)

Т аянч туш ун чал ар
О би калам , ч ак м а калам, т ар ги л , едирма
С аволлар:
1. С иёх-калам сў зи н и н г м аъ н оси нима?
2. Н аккош ли к м ак таб л ар и ва уларнинг пардоз усулларини айтинг.
3. М ўй калам ту р л ар и н и ай ти н г.
4. Л ок ту р л ар и ва у л ар дан ф ойдаланиш .
Б ино и н тер ь ер ва эк стр ьер л ари га к ом п ози ц и я
чизиш
Б н но л ар н и н г и н терьер ва экстерьерларни иакш к ом п озиц и ялари билан
б езати ш н и н г ў зи га хос усуллари бор. И нтерьерни накш ком п о зи ц и ял ар и
билан б езаш д а, х о н а н и н г ан и к ўлчам лари, ёр у гли к н и н г роли р а н г к о лорити , 
безак ту р л ар и н и ў ри н ли тан лаш каби м асалалар асосий ўри нн и э гал л ай д и . 
Х оианинг ў л ч а м л а р и бўй и ча ва ш иф т ю заларига накш ко м п о зи ц и ял ар и н и
www.ziyouz.com kutubxonasi


чам алаб, кичрайтириб чизилади. Т айёр бўлган ком позиция ахтаси хакикий 
катталикда тай ёрлан али . 
Э кстрьерларн и
накш лаш да 
накш 
иш ланувчи 
ю запарни белгилаб чикилади. Э кстр ьер л ар н и н г малум кисим лари кўпинча 
гирих ва м ураккаб накш н ам ун алари билан н акш ланади.
Э кстрьер ва интерьерларнн наклаш да куйидагн тар ти б га амал килинади.
- бннонм нг ички вя таш ки к и сн м л ар и н и хомяки иякш лярини чизиш
- м яълум ўлчам да к и ч райти риб ч и зилгян ин тер ьер вя эк ст р ь ер л ар и н п г
нзора ва ю кори кисим лярн вя таш к и б езал ув ч и .
- ю залярига мос иякаш н а м ун ал ар и н и бел ги лаш .
- хосил бўлган хомяки эскн злярнн хякикий к я тталикдаги ряппортини
чизиш .
- тузнлгян няқш н я м ун я л ар ш ш н г ахтял арн и и т ай ер л аш .
Ўзбек 
миллий би н оларин и
н акш лаш да у сталар 
хар бир 
накш 
элем ентини 
ж онли 
чикиш ида, 
она 
таб и ати м и з 
гўзаплигини 
рамзий 
мазм унлари ёрдам ида тасв и р л ай д и лар . Н акш ком п озициялари кадимдан 
и нсон и ят рухини кўтариб келган. Бу хусуси да м аш хур уста Ш ирин М уродов 
ш ундай деган эдилар. ’’Н акш кирган у й га гам - андуҳ кирм айди” . Ҳ алк 
усталарин и нг хар би р накш ком п оэи ц ияларига эти б о р б ер ар эканм из, накш 
элем ентлари и и н г равонлн ги , нисбати ва уй гу н л и ги н и кузатам из
И нтерьер ва экстерьерларн и н акш лан аётган хонани ф ойдаланиш даги
м аксади, м уносиб ранг колорити, накш услублари ва пардоз турларига 
алохида 
этибор 
берадилар. 
Б инолар 
учун 
тузи лади ган
накш 
ком позициялари ни н г кўпдан кўп ту р л ар и м ав ж у д бўли б, улар: 
ҳошия, рута,
намоён, фриз, турунж, мунаббат, чорсн, бурчак, гардиш, меҳроб
ва 
б ош калардир.
Б иноларга 
накш 
ком п ози ц и ялари
и ш лаш да, 
ранг 
тусларин и н г 
ахам ияти катта. К адим да миллий б инолар тў к яш ил - хаво ранг гам м асида 
иш ланган. У сталар накш ком п озиц и ялари ни тў гр и д ан - тўғри кўлда чизиб 
безаб келиш ган. Бундай накш ту р л ар и га хош ия, рута, якка бандли намоён ва 
ш иф тларнинг болор вассалари мисол бўла олади. К атта ю за кисимлари кўш 
бандли накш лар ва гирихлар м ахсус тай ёрлан ган нусха туш урувчи ахталар 
ёрдам ид а баж арилган.
Бино безакч и ли ги д а энг кўп к ўллан и лади ган накш ком позициялари 
номоён 
накш ларидир. 
Н амоён 
н акш лари ў зб ек уй лари н иг айвон 
ва 
м ехм онҳоналарига кўплаб чи зп лган . Н ам оён накш лари гулдаста, анор, 
м аж нунтол, 
геом етрик 
накш 
ком п озиц и ялари
ва 
рамзий 
накш лар 
иш тирокида тузи лади . Ҳ ози рд а наккош у сталар м иллий сан ъати м и зн ин г 
ри вож ланиш и да кади м и й накш безаклари эл ем ен тл ар и га замонавий рух 
бериб, улардан ўри нли ф ойдапанган холда янги накш ком позицияларини 
яратм окдалар. А йн икса уста н аккош , Ў зб екистон да хи зм ат кўрсатган санъат 
арбоби А нвар И лхом ов зам он авий б и н о л ар га ўзб ек анъанавий накш ларни 
боглаган холда ком п ози ц и ялар яратиб р ан глар уйгунлиги, м айинлиги 
у л арни н г аста - секин ўзаро ю м ш ок боглапиб ўтиш ини там инлади. 
Ш унингдек 
у 
н аккош ли кда 
ун ити лаёзган
кундан 
техникасини
ривож лантириш га катта хи сса кўш ди.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Бино экстрери ва и нтерери нинг хар б и р м ем орий киси м лари ўзига хос 
накш ком п ози ц и ялари билан безатили б келинади. У л ар га асосан ислимий, 
гео м етр и к ва м ураккаб сингари накш ком п озиц и ялари кўллан и лган . Бино 
ички дево р л ар и уч кисим га бўли ниб, пастки қисм и и зора, ў р т а кием в а т е п а
ф риз хош ия к и си м лари га бўли ниб н акш лан ади . Д е в о р н и н г ўрта кисми 
нам о ён лар ф риз кисм и хар хил геом етрик ва ў си м л и к си м о н н акш лар билан 
б езати л ад и . И н тер ьер деворлари н и безаш да х о н ан и н г б ал ан д л и ги , ум ум ий 
кўрин и ш , ёр у гли к туш уш и ва хон ани н г ту р м у ш д аги ў р н и х и со б га олинади. 
И н тер ьер н и н г кайси ран г ту си га хос р авиш д а н а қ ш л а н и н г хам муҳим 
ах ам и ятга эга. М аълум ки, наккош иж одида э н г м а су л и ятл и и ш лардан бири 
накш к о м п о зи ц и ялари н и яратиш дир.
Н акш ком п ози ц и ялари н и тузиш , м аълум қонун ко и д ал ар и н и ўз ичига 
олади:
- н а к ш э л е м е н т л а р и н и н и с б а т и н и с а к л а ш ;
- т а н о б б и л а н н о в д а н и ф а р к л а б т а с в и р л а ш ;
- т а н о б д а н г у л б а р г ва 
б о ш к а
н а к ш э л е м е н т л а р и н и ўси б 
ч и к м а с л и г и ;
- ў л ч а м г а м ос н а к ш к о м п о з и т с и я с и н и ч и з и ш в а х а к о з о ;
Т аби ят, атроф олам ни рангсиз тасав ву р этиб бў л м аган и д ек , накш 
ком п о зи ц и ял ар н и
хам 
ран г тусларисиз 
т ў л а қ о н л и тасв и р л аш
кийин. 
Ш ун и нгд ек, и нтерьер ва экстерьерларни накш б езакл ар и б и лан безаш да 
р ан гш у н о сл и к коид аларига амал килиш ал б а тта м у х и м д и р . И нтерьер ва 
э к стер ь ер л ар н и н г н акш лаш да даст аввал н акш н и н г за м и н и ран глан ади . Ранг 
ту сл ар и хона д ев о р б езаклари га хам оханг р ав и ш д а о л и н ад и . С ў н гр а оралик 
ш акл ю залари гул, новда, ш укуф та, барг э л ем ен тл ар и га р а н г бери лади . Н акш
к о м п озиц и ялари ран глаб олингандан сўнг, с и ё х - к ал ам , тар ги л усулида 
п ардоз бери лади .

Download 1,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish