Сузиш спорти турларига умумии характеристика

 

KROL USULIDA KUKO'RTDA SUZISHDAGI BURILISHLAR 

Krol usulida ko'krakda suzganda burilishlarning turli variantlari qo'llaniladi. Jumladan, Ochiq va 

yopiq,  Har  xil  o'qlar  atrofida  aylanib  bajariladigak  burilishlar  Ikkinchi  variantda  suzuvchi 

yonboshlagan holatda qo'lini pastdan devorga tegizadi. Ochiq burilishning bu varianti «mayatnik» deb 

ataladi. Shu bilan birga, suzuvchi yonboshga aylanadi va burilish jarayonida bir yondan ikkinchi yonga 

(chapdan  o'ngga  yoki,  aksincha)  o'tadi.  Shu  paytda  bosh  suvdan  ko'tariladi  va  nafas  olinadi. 

Burilishning boshqa elementlari birinchi variantdagidek bajariladi.  

Ochiq burilishlar devorga qaysi qo'l to'g'ri kelishiga qarab, xohlagan tomonga aylanib bajarilishi 

mumkin.  

Yopiq burilish. Uning bir necha variantlari mavjud.  

Birinchi  variantda  suzuvchi  xuddi  Ochiq  burilishdagidek  suzib  kelib,  burilish  devoriga  qo'lini 

tegizadi.  Keyin  gavdani  uzunasiga  aylantirib,  burilish  bajariladi.  Bu  variant  texnikasi  ko'p  jihatdan 

Ochiq burilishga o'xshaydi. Farqi, aylanish paytida bosh suvdan chiqarilmaydi. Bundan tashqari gavda 

bir  oz  vaqt  egilib,  oyoqlar  pastdan  yuqori  tomonga  harakat  qiladi.  Bularning  hammasi  suv  ostida 

aylanish  tezligini  oshirishga  yordam  beradi.  U  0,  2-0,  3  sekundga  tez  bajariladi  va  nafas  tutib 

bajarilishi sababli sal qiyinroq hisoblanadi.  

Ikkinchi variantda suzuvchi burilish devoriga suzib kelib, yonboshlab turib unga qo'lini tegizadi. 

Keyin  oyoqlarini  bukib,  deyarli  chalqancha  holatga  o'tadi,  180  daraja  yarim  aylanib,  oyoqlarini 

g'ujanak holatda havodan o'tkazadi va ko'krakdagi holatga qaytadi. Oyoqlar devorga yuqoridan keltirib 

qo'yiladi.  Aylanish  paytida  suzuvchi  bosh  bilan  pastga  qaragan  bo'ladi.  Keyin  gavda  yuqoriga 

ko'tarilib,  qo'llar  oldinga  uzatiladi.  Oyoqlar  devorga  tiraladi,  depsinish  uchun  dastlabki  holatni 

egallaydi. Keyingi elementlar oldin keltirilgan burilishlar kabi bajariladi Burilishning bunday varianti 

orqaga yarim salto deb ataladi.  

Uchinchi  variantda,  suzuvchi  basseyn  devoriga  ko'krakda  suzib  keladi,  navbatdagi  eshuvdan 

so'ng  qo'lni  pastga  50-60  sm  chuqurlikka  tushirib,  devorga  tegizadi.  Ayni  paytda  qo'l  bilan  birga 

gavdaning  yuqori  qismi  (bosh  pastda  bo'ladi)  ham  pastlab  olg'a  tomon  harakat  qiladi,  boshqa  qo'l 

eshuvdan so'ng suv  yuzida qoladi. Keyin, suzuvchi oyoqlarini kuchli bukib, to'la g'ujanak bo'lgancha 

gavdaning  to'la  aylanishini  davom  ettiradi.  Shu  asnoda  qo'lni  devordan  olish  bilan  bir  paytda,  gavda 

uzunasiga  qo'shimcha  aylanib  (yarim  buralib)  oladi  va  qo'llar  oldinga  uzatilgan  holatga  o'tadi,.  ya'ni 

depsinish  uchun  dastlabki  holatga  qaytadi.  Bu  burilish  «sho'ng'ish»  yoki  «oldinga  yarim  salto»  deb 

nomlanib,  odatda  100  m  masofalarda  qo'llaniladi  va  u  suzuvchilardan  katta  mahorat  talab  qiladi 

(FINA-Xalqaro  suzish  federasiyasining  qaroriga  binoan)  1965  yil  1  aprel  qarorida  erkin  usul  bilan 

suzganda  gavdaning  istalgan  qismi  bilan  burilish,  devorga  tegishga  ruxsat  berildi.  Bu  yangilik 

suzuvchilarga tezkor burilishlarni ishonch bilan bajarish imkonini berdi. Qeltirilgan burilish variantlari 

vositasida masofaning umumiy vaqtida ayrim ustunliklarga erishish mumkin.