Suvni tozalash va zararsizlantirish usullari. Darsning maqsadi

Xlorli ohakdagi aktiv xlor miqdorini aniqlash - kolbaga 1 % li xlorli ohak eritmasidan 1 ml qo‘yib, ustiga 50 ml distillangan suv qushiladi so‘ngra unga 2 ml 10 % li kaliy yod, 1 ml 5% li sulfat kislota (H₂SO₄) eritmasi qo‘shiladi. Yaxshilab aralashtirib, 3 minut qorong‘i joyda saqlanadi. Xlor kislotali muhitda yodni siqib chiqaradi.
Cl₂+ 2KI = 2KCl + I₂
Keyin kolbadagi eritma Och somon rangga kirguncha byuretkadagi giposulfit eritmasi bilan titrlanadi. So‘ngra Shu eritmaga 1 ml kraxmal eritmasi qo‘shiladi. Eritma kukimtir rangga kiradi. Shu rang yo’qolguncha giposulfit eritmasi bilan titrlanadi. Xlorli ohakdagi aktiv xlor miqdor quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi.
X_%= a x 0,355 x 100 x 100 / 1000
X_% - xlorli ohakdagi aktiv xlor miqdori, %
A = titrlash uchun sarflangan giposulfit miqdori, ml.
0,355 = 1 ml 0,01 n giposulfit eritmasiga birikkan aktiv xlor miqdori
100 = 100 ml eritmadagi aktiv modda miqdori
100 = 100 gr quruq moddadagi aktiv modda miqdori
1000 = ml.ni gr ga aylantirish koefitsienti
X_% = 8 x 0,355 x 100 x 100 / 1000 = 28400 / 1000 = 28,4%
Suvning xlor talabchanligini aniqlash - tekshiriladigan suvdan 3 ta kolbaga 200 ml dan solinadi. So‘ngra 1 - kolbaga 1 tomchi, ikkinchisiga 2 tomchi, uchinchisiga 3 tomchi 1% li xlorli ohak eritmasi tomiziladi. Kolbalar 30 minut Shunday qoldiriladi. Keyin har bir kolbaga 5 tomchidan xlorid kislota, 1 ml kaliy yod va 1 ml.dan kraxmal eritmasi qo‘shiladi. Kolbadagi suvlar kuk rangga kiradi. Suvni xlorlash uchun eng Och kuk rangga ega bo‘lgan kolbadagi xlor miqdori tanlab olinadi. Suvning xlor talabchanligi quyidagi formula bo‘yicha hisoblab chiqariladi.
X = A x 5 / B
X = suvning xlor talabchanligi, ml
A = kolbaga tomizilgan 1 % li xlorli ohak eritmasining miqdori
B = 1 ml eritmadagi tomchilar soni
5 = suvni litrga aylantirish koefitsienti.
X = A x 5 / B = 1 x 5 / 20 = 5 / 20 = 0,25 ml.
Me’yor bo’yicha 1 l suv tarkibida 0,3 - 0,5 mg aktiv xlor bo‘lishi kerak.