Suv resurslarini havzaviy rejalashtirish va boshqarish

4.9 Suv resurslarini havzaviy boshqarish va 
rejalashtirish jarayonida bahsli vaziyatlar va ularni 
boshqarish yo‘llari
Tabiiy resurslar, shu jumladan, suv resurslari bo‘yicha raqobat 
ko‘pincha mojarolarning sababchisi sifatida qaraladi. O‘tmishda 
ham suv resurslari ko‘plab dolzarb mojarolarda muhim rol 
o‘ynagan. Biroq suv bilan bog‘liq muammolar tarixda har doim 
ham zo‘ravonlikka olib kelmagan. Aslida suv ko‘pincha tomon
-
larni birlashtiradi va hamkorlikni rag‘batlantiradi; suv nizolar
-
ning oldini olish, tinchlik o‘rnatish va yarashtirish jarayonlarida 
ajralmas omil bo‘lishi mumkin. Toza suv hayotning ajralmas va 
zaruriy ne’mati bo‘lganligi sababli u uzoq muddatli maqsadlar
-
ga erishishni ta’minlash uchun ehtiyotkorona, mojarosiz amalga 
oshiriladigan boshqaruvni talab qiladigan qimmatli va raqobat
-
bardosh resursdir.
Suv inson xavfsizligi va iqtisodiyot barqaror taraqqiyotining 
ajratib bo‘lmas asosidir. Suv resurslari oziq-ovqat mahsulotlarini 
yetishtirish va iqtisodiy o‘sishni qo‘llab-quvvatlovchi va barcha 
jamiyatlarda asosiy va o‘zgarmas manbadir. Yetarli miqdordagi 
va sifatli suvga ega bo‘lish mos kelmaydigan manfaatlar raqo
-
batini kuchaytiradi. Bundan tashqari, o‘zaro manfaatdorlik mav
-
jud bo‘lgan hamkorlik ham rivojlanishi mumkin.

---

160
Salohiddinov A.T., Ashirova O.A.
Suv hayotning barcha jabhalari uchun muqobili bo‘lma
-
gan resurs bo‘lgani uchun uni yaxshiroq tushunish zarur. 
Hatto suv ziddiyatlarning asosiy sabablariga bevosita bog‘liq 
bo‘lmagan taqdirda ham, suv resurslarini boshqarish tuzilma
-
laridan ko‘pincha suv resurslarini boshqarishda xavfsizlik va 
barqarorlikni ta’minlovchi yondashuv va usullardan foydala
-
nish talab etiladi, chunki ular zaif yoki nizolarning ijtimoiy va 
institutsional dinamikasi bilan ta’sir qilishi ehtimoli bo‘lgan oqi
-
batlarni keltirib chiqarishi mumkin. 
Ushbu murakkablikni hisobga olgan holda, ushbu qo‘llan
-
ma suv resurslari boshqaruvi, ziddiyat va oqibatlar o‘rtasidagi 
munosabatlar to‘g‘risida xabardorlikni oshirishga ham xizmat 
qiladi. 
Suv bilan bog‘liq masalalar chuqur o‘rganib chiqilsa, mavjud 
usul va yondashuvlar to‘plamini qo‘llash mojarolarni baholashga 
imkon yaratishini ko‘rish mumkin. Mojaroni baholash jamiyatda 
barqarorlikka olib keluvchi Nizom va tendensiyalar haqida umu
-
miy ma’lumot beradi. Mojaro va beqarorlikni kuchaytiradigan 
kuchlarni chuqurroq tushunishdan maqsad strategik va yo‘nal
-
tirilgan maqsadli rivojlanishga qaratilgan tadbirlarni ishlab chi
-
qishga yordam berishdir. 
Suv resurslarini boshqarish – bu juda uzoq va ko‘pincha bahs
-
li xususiyatga ega bo‘lgan murakkab masaladir. Suv bilan bog‘liq 
muammolar turli geografik hududlarda paydo bo‘ladi, ammo bu 
ziddiyatlarning natijasi bo‘lishi yoki bo‘lmasligini anglashga qa
-
ratilgan bir qator siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy, ekologik va madaniy 
omillar mavjudligi bilan bu ziddiyatlarning o‘zaro bog‘liqligini 
anglatadi.