Suv ostida sakson ming kilometr

1 

Nemo

 -  lotincha «hech kim» degani.

2 

Nautilus -

 lotincha kema degani.

94

---

taga  styuard  kirdi.  Kapitan  unga  o'sha  men  tu- 

shunmagan tilda buyruq berdi.

Shundan so'ng kanadalik va Konselga qarab:

-   Sizlar  o‘z  kayutalaringizda  nonushta  qilasiz- 

lar,  -   dedi.-  Marhamat  qilib  mana  bu  kishi  bilan 

borsangiz.

-  Yo‘q demayman,  -  dedi garpunchi.

Konsel va Ned Lend o'zlari qariyb o'ttiz  soat biz 

qamalib yotgan qafasdan chiqishdi.

-   Endi,  professor,  navbat  bizga.  Nonushta  tay- 

yor. Ruxsat bersangiz, sizga yo‘l ko'rsatsam.

-  Xizmatingizga hozirman, kapitan.

Men kapitan Nemo ketidan ergashdim. Biz elektr 

chiroqlar  bilan  yoritilgan  oddiy  kemalarnikiga 

o'xshash  yo'lakka  chiqdik va  o‘n  metrcha  yurgach, 

yopiq eshik oldida to'xtadik.

Kapitan  Nemo  eshikni  lang  ochib,  oldin  menga 

yo‘l berdi.

Men  sipohona  did  bilan  jihozlangan  va  par- 

dozlangan  ovqatxonaga kirdim.  Zalning ikki  tom o­

nida qora yog'och qadab naqshlangan baland eman 

ravoqlar  turardi.  Uning  tokchalarida  san’atkorona 

ishlangan  bebaho  billur,  chinni,  kumush  idishlar 

yaraqlab  tovlanardi.  Devor  koshinlarining  rangi 

shiftdan  taralayotgan  juda  yorqin  yogduni  yum- 

shatardi.

Zalning o'rtasida yasatilgan stol turardi.

Kapitan Nemo menga imo bilan joy ko'rsatdi.

-   О‘tiring,  -   dedi  u,  -   ovqatlanib  oling;  dar- 

voqe, o'lguday ochsiz-a.

Men yalintirib o'tirmadim.

Nonushtaga baliqdan tayyorlangan bir necha xil 

taom lar  va  menga  noma’lum  bo'lgan  allaqanday 

ovqatlar berishdi.

Bu  taom larning  hammasi  mazali,  ammo  tez

95

---

ko'niksa bo'ladigan  qandaydir  ta ’mi  bor  edi.  Naza- 

rimda  bu  masalliqlar  fosforga  boy  edi,  binobarin, 

ular dengizdan olingandir deb oyladim .

Kapitan  Nemo  ko‘z  uzmay  menga  qarab  turar 

edi.  Undan  hech  nima  so'raganim yo'q,  ammo  o‘zi 

m en  bermagan,  lekin  tilimning  uchida  turgan  sa- 

vollarga javob bera boshladi.

-   Bu  taomlarning  ko'pini  siz  bilmaysiz,  -   dedi 

u.  -   Ammo  baribir  sira  xavotirlanmay  yeyabe- 

rishingiz  mumkin.  Bularning  hammasi  foydali  va 

toyim li.  Men  yerda  yetishtiriladigan  oziq-ovqat- 

larni  anchadan  buyon  yemayman,  ammo  shunga 

qaramay,  o'zimni  juda  yaxshi  his  etyapman.  Men 

yeydigan  oziq-ovqatlardan  tamaddi  qiladigan  b u ­

tun  ekipajim  ham  havas  etsa  arziydigan  darajada 

soglom .

-   Demak,  bu  noz-ne’m atlarning  hammasi  de­

ngiz mahsulotimi?

-   Ha,  professor,  dengiz  butun  ehtiyojimni  qon- 

diryapti.  Ba’zan  men  to ‘r  tashlayman,  ular  biror 

m arta ham bo‘sh  chiqqan  emas.  Ba’zan  men  bosh- 

qalarning  qadami  yetolmaydigan  tabiat  olamiga 

ovga boraman va  suvosti  o'rmonlarimda  yashayot- 

gan «qushlar»ni quvaman. Mening podalarim keksa 

cho'pon  Neptunning1  podalari  singari  okean  keng- 

liklarida bemalol o‘tlab yurishadi.

Mulklarim behad  katta  va  ulardan  yolgiz  o‘zim 

foydalanaman.

Men  kapitan  Nemoga  taajjublanib  qarab,  javob 

berdim:

-   To‘rlar  dasturxoningizga  ajoyib  baliq  kelti- 

rayotganini  bilib  turibman,  kapitan.  Men  qan- 

dayligini  bilmayman-u,  ammo  sizning  o‘z  suvosti 

o‘rmonlaringizda  «qush»  ovlayotganingizni  rost