Suv ostida sakson ming kilometr

1 

Gals -  kemaning shamol yo'nalishiga tomon yurishi.

42

---

«Avraam  Linkoln»  o‘sha  zahoti  tum shugini  janub 

tomonga burib olgan bo'lur edi.

Biroq  bu  befoyda  izlashlar  to'xtovsiz  davom 

etaverishi  mumkin  emas  edi.  «Avraam  Linkoln»ga 

ta’na  qilish  o'rinsiz  edi.  Kema  topshiriqni  bajarish 

uchun  nimaiki  undan  lozim  bo'lsa,  hammasini  qil- 

di.  Amerika  kema  komandasi  hech  qachon  shun- 

chalik  gayrat  va  shijoat  ko'rsatmagandi.  Ekspe- 

ditsiyaning  muvaffaqiyatsizligi  uchun  deyarli  unda 

ayb  yo‘q  edi.  Aftidan,  qaytishdan bo‘lak  chora  qol- 

maganga o ‘xshaydi...

Kapitan  Faragutga  kema  ekipaji  tomonidan  te- 

gishli bayonot berildi. U rad etdi.

Matroslar o ‘z  noroziliklarini yashirmas  edilar va 

kemada  intizom  bo'shashdi.  Men  kemada  galayon 

bo'ldi,  deyolmayman.  Ammo  kapitan  Faragut uzoq 

davom etmagan qarshilikdan so‘ng, o‘z vaqtida Ko- 

lumb  qilganiday  ekipajdan  uch  kun  sabr  qilishni 

so'rashdan  bo'lak  iloji  qolmadi.  Agar  shu  uch  kun 

,  mobaynida bahaybat maxluq topilmasa, rulni bosh- 

qaruvchi  kishi  shturvalni  aylantiradi  va  «Avraam 

Linkoln» orqasiga qaytadi.

Bu  va’da  2-noyabrda  berilgan  edi.  Shundan  ke- 

j  yin  komanda  kayfiyati  bir  zumda  ko'tarilib  ketdi. 

Odamlar yana diqqat bilan to'lqinlarga qaray bosh- 

ladilar.  Durbinlar  va  kuzatuv  trubalari  yana  ishga 

tushdi.  Bu  bahaybat  narvalga  qilinayotgan  so'nggi 

chaqiriq edi.

Shu  zaylda  ikki  kun  o'tdi.  «Avraam  Linkoln» 

sekin  yurib  borar  edi.  Mabodo  narval  yaqin  orada 

bo'lsa,  degan umidda komanda uni jalb etish uchun 

ming xil narsa oylardi.

Kema  ortidan to ‘da-to‘da bo'lib kelayotgan aku- 

lalarga parcha-parcha yog1 tashlanar edi.  Kemadagi 

eshkakli  qayiqlar  dengizning  hamma  tomonlarini,

43

---

suv  sathining har bir kvadrat metrigacha  sinchkov- 

lik bilan ko'rib aylanishdi.

4-noyabrning  kechki  paytigacha  ham  sir  sir- 

ligicha qolaverdi.

Keyingi  kuni,  6-noyabr,  peshindan  keyin  belgi- 

langan muddat tugadi.  Soat so'nggi bor bong urishi 

bilan kapitan Faragut bergan so'ziga binoan,  kema­

ni  janubi  sharqqa  burishi  va  Tinch  okeanning  shi- 

moliy qismidan chiqib ketishi kerak edi.

Shu  paytda  kema  shimoliy  kenglikning  31- 

gradus  15-minuti  va  sharqiy  uzunlikning  136- 

gradus  42-minutida  edi.  Yaponiya  biz  turgan  joy- 

dan  salkam  ikki  yuz  milya  masofada  edi.  Kech  kira 

boshladi.  Soat  sakkizga  zang  urdi.  Quyuq  bulutlar 

bir haftalik  oyning  ingichka  o'rog ini  o'rab  olishdi. 

Dengiz kemani bir maromda chayqab turar edi.

Shu  daqiqada  men  shtirbortda1  kema  panjara- 

siga  suyanib  turardim.  Konsel  yonimda  loqaydlik 

bilan  oldinga  tikilib  turar  edi.  Reyga2  chiqib  olgan 

matroslar  qorong'i  cho‘kishi  bilan  tobora kichrayib 

borayotgan ufqni ko'zdan kechirar edilar.  Ofitserlar 

tungi durbinlarini  okean sathiga qaratdilar. Ahyon- 

ahyonda oy nuri bulutlarni yorib chiqib, to'lqinlarga 

kumushrang  jilo  berar,  biroq  sKu  zahotiyoq  bulut­

lar  yog'duni  o‘z  qa’riga  olib,  yana  hamma  yoqqa 

qorongilik cho'kar edi.

Men  Konselga  qaradim.  Nazarimda  shu  davr 

ichida  u  ham birinchi  marta umum hayajoni  ta’siri 

ostida qolganday bo'lib ko'rindi.

-  Ha, Konsel,  -   so'radim men,  -  ikki ming dollar 

ishlab  olishning  so'nggi  imkoniyatlaridan  foydala- 

nib qolay deyapsanmi?

-  Xo'jamning ruxsatlari bilan u kishiga  shu nar­

sani  ma’lum  qilmoqchimanki,  men  bu  mukofotni