Suv ostida sakson ming kilometr

1 

Rable Fransua  (taxminan  1495-1553-yiIlar)  -   Uyg'onish  dav- 

ridagi eng yirik fransuz yozuvchisi.

31

---

fada  Baya-Blank yaqinida borardi.  Kozerog tropigi- 

dan  o'tdik  va  endi  Magellan  bo‘g‘ozi  bizdan  yetti 

yuz  milyaga yetar-yetmas  janubda edi. Yana sakkiz 

kundan keyin «Avraam Linkoln» Tinch okean suvla- 

rida suza boshlaydi!

Men  Ned  Lend  bilan yutda1  o'tirar  edim.  Biz  tu- 

biga inson ko'zi yetmagan sirli dengizga qarab, tur- 

li  mavzularda  gaplashib  o'tirar  edik.  Ittifoqo,  sodir 

bo‘lgan  qulay  bir  fursatdan  foydalanib,  men  ulkan 

narval  haqida  gapirib  qaysi  sharoitlarda  ekspedi- 

tsiyamizning muvaffaqiyat qozonishi yoki muvaffa- 

qiyatsizlikka  uchrashi  yuzasidan  mulohazalarimni 

aytdim.  Ammo  Ned  Lend  churq  etmay  o'tirganini 

ko'rib, uning oldiga masalani ko'ndalang qo'ydim:

-   Biz  qidirib  borayotgan  bahaybat  narvalning 

mavjudligiga  qanday  shubha  qilishingiz  mumkin? 

Ishonmasligingizga biror asos bormi?

Garpunchi  bir  lahza  menga  indamay  qarab  tur- 

di. Savolimga javob berishdan oldin odaticha, fikrini 

bir joyga  to'playotganday peshanasiga  urib,  ko'zini 

yumib olgandan keyingina bunday dedi:

-  Balki bordir, janob Aronaks.

-   Menga  qarang,  Ned,  sizning  kasbingiz  gar- 

punchilik.  0 ‘z  davringizda  yuzlab  katta  dengiz 

sutemizuvchilarini  ko'rgansiz,  binobarin,  kitsimon 

katta bir mavjudotning bo'lishi mumkinligiga bosh- 

qalardan  ko'ra  siz  ko'proq  ishonishingiz  kerak-ku, 

axir!

-  Xuddi shu masalada xato qilasiz, janob profes­

sor,  -  deb javob berdi Ned.  -  Hech narsadan xabar- 

siz  odamga yer  sharining  ichki  pardasida bahaybat 

hayvonlar bor deyilsa,  ishonishi turgan gap.  Ammo 

bu  safsataga  geolog  sira  ishonmaydi.  Kit  ovlovchi 

ham  xuddi  shunday.  Men  ozmuncha  kit  va  nar-