Suv energiyasi va undan foydalanish sxemalari

3.4-rasm. To‘g‘onli-derivatsion gidroelektrostansiya sxemasi:
1 – suvning tabiiy yuzasi; 2 – suv ombori; 3 – to‘g‘on; 4 – derivatsion tunnelь; 5 – gidrostatik sath; 6 – GES ishlayotgan paytda pьezometrik sath; 7 – turbinali suv o‘tkazgich; 8 – GES binosi
GES va suv omborlari kaskadlari
Bir gidroelektrostansiyada butun daryo energiyasidan foydalanish mumkin emas, chunki topografik, muhandislik-geologik va iqtisodiy sharoitlar juda baland to‘g‘onlar qurish imkonini bermaydi. Haddan tashqari katta maydonlarni suv bosishi ayniqsa tekislikdagi daryolarda baland to‘g‘onlar qurishga monelik qiluvchi asosiy omillardan biri hisoblanadi. SHu sababli yirik, o‘rta daryolar va kanallarda odatda kaskad tashkil etuvchi bir necha GES quriladi. Masalan, O‘zbekistonda CHirchiq-Bo‘zsuv suv-energetika trakti, Darg‘om-Toligulon suv-energetika trakti va boshqa GES kaskadlari mavjud.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:

1. Mojevitinov A.L. i dr. Vvedenie v gidrotexniku, M., 1984 g.
2.Rasskazov L.N. i dr. Gidrotexnicheskie soorujeniya, v 2chastyax M. Stroyizdat, 1996.
3.Subbotin A.S. Osnovы gidrotexniki i gidrometricheskix soorujeniy.L. Gidrometeoizdat, 1991.
4. Bakiev M., Nosirov B., Xo‘jaqulov R. Gidrotexnika inshootlari. T., “Talqin”, 2007.