Sut emizuvchnlar gastrulyatsiyasi

Kurak oyoqlilar turkumi
Bular suv muhitida yashovchi sut emizuvchilar bo’lib suvda yashashga moslashgan. Oyoqlar kurakka aylangan, ba’zilarida yo’qolib ketgan (keyingi oyoq). Gavdasi qalin yo bilan qoplangan. Bular asosan qutb doiralarida yashaydi. Umri suvda kechadi lekin dam olgani, ko’paygani, uxlagani muzliklarga, quruqlikka chiqadi.
Bular ichida eng yirigi morj, (uzunligi 4 m. o 1 t.) quloqli tyulen, dengiz mushugi, baykal nerpasi, Grenlandiya tyuleni, kaspiy tyuleni va boshqalar.
Bular ko’payishi vaqtida soxilga chiqadi. Poligamiya hodisasi.
Kitsimonlar turkumi
Bu hayvonlarni dunyo foaunasiga 90 dan ortiq turi mavjud. Gavdasi torpedasimon, orqa oyoqlari yo’qolgan, oldingi oyoqlar kurakka aylangan. Dum gorizantal suzgich qanotdan iborat. Chanoq kamari yo’q. Shuning uchun yirik bola tuadi. Bular organizmida qalin yo qatlami mavjud. Yo qalinligi teri ostiga 50 smgacha boradi. Atmosfera havosi bilan nafas oladi. Suv ostiga 45 mgacha tura oladi. O’pka havo siimi nihoyatda katta – 14 ming litrgacha havo ketadi. (Ko’k kitda). Bitta bola tuadi, bolasini sut bilan boqadi. Yirik kitlar bolasi 1 sutkada 100 kgcha oirlashadi, 1 sutkada 250-300 litr sut emadi. Sutning yolilik darajasi 50 % sut bezlarida so’skalar turubka shaklida.
Ikkita kenja tipga bo’linadi

1. 
   Tishli kitlar: delfin, dengiz cho’chqasi, kashalot,
   
2. 
   Tishsiz kitlar: bularga eng yirik kitlar kiradi. Hammasi zooplankton, fitoplanktonlar bilan ovqatlanadi. Kit mo’ylovi, plastinkasi, to’ri mavjud. Eng yirigi “Ko’k kit” uzunligi 30 m. Oirligi 160 tonna. Oshqozoniga 1,5 t plankton ketadi. Xomiladorlik davri 11 oy bolasi uzunligi 7-8 m, oirligi 2-3 t keladi. 7 oyda 16 m. Oirligi 22 t keladi.
   

Toq tuyoqlilar turkumi (15-16 ta turi)
Perissodoctyla
Bular yirik o’simlikxo’r hayvonlar bo’lib, barmoqlari tuyoq bilan qoplangan. Bularda o’rtancha barmoq kuchli taraqqiy etgan. Oshqozoni bir kamerali.