Surxondaryo viloyat xalq ta’limi boshqarmasi

T A Q R I Z


O‘qituvchi - mutaxassis dars tahliliga kirishdan oldin darsning tuzilishi, turlari, uning tahliliga qo‘yiladigan talablar va uning maqsadi vazifalarini bilishi kerak.
Dars - o‘quv jarayonining eng muhim bo‘g‘ini bo‘lib, ta’lim-tarbiya masalalarini hal qilishning amaliy va qulay shakli hisoblanadi. Ta’lim jarayonida uning maqsadi, mazmunini, usullarini, tamoyillarini tashkiliy shakllarini birgalikda namoyon qilishdir. Har bir fanni o‘qitishda o‘ziga hos xususiyatlarga ega, ammo darsning hamma fanlar uchun umumiy bo‘lgan pedagogik tomonlari mavjud. Bu darslarning tuzilishida alohida ko‘rinadi. Darsning tuzilishi turlicha bo‘lishi mumkin va uni doimo faqat bir an’anaviy andoza bilan o‘tkazish mutloqa shart emas. Uning tuzilishi o‘quv materialining mazmuniga ko‘ra, o‘quvchilarning bilim saviyasi o‘qituvchining pedagogik mahoratiga bog‘liq. Shunga qaramasdan didaktika (ta’lim nazariyasi) darsning tuzilishida quyidagi asosiy bosqichlar mavjudligini ko‘rsatadi:

1. 
   Darsning mavzusini ta’riflang.
   
2. 
   Darsning maqsadini tushuntiring.
   
3. 
   O‘tgan darsda uyga berilgan vazifani tekshirish.
   
4. 
   Yangi materialni bayon qilish va o‘quvchilarning mustaqil ishlashini ta’minlash.
   
5. 
   O‘tilgan o‘quv materialini takrorlash va uni mashq yoki amaliy ishlar bilan mustahkamlash.
   
6. 
   O‘tilgan materialni suhbat tarzida takrorlash.
   
7. 
   O‘quvchilar bilimini tekshirish va baholash (dars davomida takrorlash yoki uyga vazifani tekshirish paytida ham amalga oshirish mumkin).
   
8. 
   Darsni yakunlash.
   
9. 
   Uyga vazifani berish va uni tushuntirish.
   

Darsning bu bosqichlari har bir darsda doimo shu tartibda takrorlanmaydi. Chunki ijodiy ishlaydigan o‘qituvchi bularni o‘z tajribasi bilan to‘ldirish, boyitish va darsning maqsadi hamda vazifalariga ko‘ra o‘zgartirishi mumkin.
Ishmurzayeva Xayotxonning biologiya fanidan ochiq dars ishlanmasi yangi pedagogik texnologiya asosida oquvchilarning bilimini kompetensiyaviy shakllantirishdagi asosiy vositalardan biri bo‘lib, davlat ta’lim standartida belgilangan talablarni o‘zida aks etgan, yangidan-yangi ijodiy, metodik qo‘llanmalar yaratib, mustaqil O‘zbekistonimizning barkamol avlodlarini, sog‘lom va bilimdon farzandlarimizni tarbiyalashda o‘z hissasini qo‘shadi, - deb fikr bildiraman.