Sultonova madinaning “Etnonim va etnooykonimlarning o’rganilishi hamda ularning tarixiy-lisoniy asoslari” mavzusidagi

Tadqiqot ob’ekti va predmeti
. Mahmud Koshg`ariyning 1960-1963-yillarda 
nashr etilgan «Devonu lug`otit turk» asari (S. Mutallibov tarjima etgan va nashrga 
tayyorlagan)
7
ishning tadqiq ob’ekti bo’lib¸ uning predmetini esa mazkur asardagi
etnonim va etnooykonimlar tashkil etadi. 
Tadqiqotning metodologik asosi va tadqiq usullari.
Tadqiqotning 
metodologik asosini til va tafakkur, ob’ektiv borliq va lisoniy belgi haqidagi 
materialistik qarashlar, O’zbekiston Respublikasining «Davlat tili haqida»gi 
qonuni va undagi ilmiy terminologiyaga oid ko’rsatma va tamoyillar tashkil qiladi. 
Mavzuni tadqiq etishda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
«O’zbekiston Respublikasida ma’muriy-hududiy tuzilish, toponimik ob’ektlarga 
nom berish va ularning nomlarini o’zgartirish masalalarini hal etish tartibi 
to’g`risida»gi Qonunlari, Prezidentimizning tarixiy shaharlar, manzillar bilan 
bog`liq nutqlari, milliy istiqlol g`oyasi, ma’naviyat haqidagi fikrlariga tayanildi. 
Tadqiqotni amalga oshirishda turkologiya va o’zbek tilshunosligidagi toponimik, 
onomastika, lingvogeografiya, areal tilshunoslik, nomshunoslik masalalariga 
bag`ishlangan ilmiy kuzatishlarga va metodlarga tayanildi. 
Tadqiqotda lingvistik tavsiflash, tasniflash, qiyosiy-tarixiy, statistik 
usullardan foydalanildi. 
7
Кошғарий М. Девону луғотит турк (Таржимон ва нашрга тайёрловчи С. Муталлибов). Т. I-II-III. –Тошкент: 
Фан, 1960-1963. Т. I. 1960. –529 б.; Т. II. 1961. – 488 б.; Т.III. 1963. – 468 б. 

---

Ishning ilmiy yangiligi
quyidagilardan iborat: 
— «Devonu lug`otit turk» asaridagi etnonim va etnooykonimlarning 
lug`aviy-ma’noviy¸ grammatik xususiyatlari o’zbek tilshunosligida ilk bor maxsus 
hamda atroflicha o’rganildi; 
― asardagi etnonim va etnooykonimlar aniqlandi¸ tizimlashtirildi hamda 
ularning o’rganilish tarixi keng yoritildi; 
― asardagi etnonim va etnooykonimlarning genetik shakllanishi hamda 
tarixiy-lisoniy jihatlari o’rganildi; 
― asardagi etnonim va etnooykonimlar atalish motivlariga ko’ra tasniflandi; 
― asardagi etnonim va etnooykonimlarning lug`aviy-ma’noviy guruhlari 
aniqlandi; 
― asardagi etnonim va etnooykonimlar yasalishi hamda grammatik tuzilishi 
jihatidan tahlil qilindi; 
— etnonimlarning yuzaga kelishiga asos bo’luvchi lisoniy va nolisoniy 
omillar atroflicha tahlilga tortildi hamda tegishli xulosalar chiqarildi.