Sulfanil kislotani hosil qilish Ishning maqsadi

Sulfanil kislotani hosil qilish


Ishning maqsadi: Sulfanil kislota sintezini laboratoriyada oʻrganish.
Kerakli asbob va reaktivlar: shisha oynacha, probirkalar, qum hammomi, isitish asbobi gaz gorelkasi, tiqin, anilin, kons. sulfat kislota, 10% li ishqor eritmasi, formaldegid, spirt, sirka kislota.


Probirkaga 1 ml anilin va 1 ml sulfat kislota solib chayqating, probirkani qum hammomida qizdiring. Uni qumga ko‘mganda, reaksiyaga kirishuvchi suyuqliklarning sathi, qum sathidan pastda bo‘lishi kerak. Qum hammomining temperaturasi 180°C bo‘lsin. Probirkani shu temperaturada 2—3 minut saqlang. So‘ngra probirkani qum hammomidan olib soviting, bunda hosil bo‘lgan sulfanil kislota qotadi. Sulfanil kislotaga 4— 5 ml suv quyib, cho‘kma eriguncha gazda qizdiring va asta soviting. Bunda sulfanil kislota qayta kristallanadi. Kristallardan ozgina shisha oynachaga olib, unga ishkor eritmasidan ko‘shing. Nima kuzatiladi? Agar reaksiya 180°C dan pastda olib borilsa, orto—izomer hosil bo‘ladi. Orto izomer hosil bo‘lish reaksiyasi tenglamasini yozing.


Anilinning formaldegid bilan kondensasiyasi
Probirkaga 2 ml anilin va 2 ml formaldegid quyib, probirka og‘zini berkiting. Aralashmani oq amorf modda hosil bo‘lguncha chayqating. hosil bo‘lgan moddani suv va spirt bilan yuving. Hali nam moddaga 1 ml sirka kislota qo‘shing va gaz alangasida qizdiring. Aralashma suyuqlanib, to‘q-sariq rangga bo‘yaladi, so‘ng qotadi. Bunda ko‘pincha shaffof polimer hosil bo‘ladi. Komponyentlar ekvimolekulyar olinib, muhit neytral yoki kuchsiz ishqoriy bo‘lsa, bunday sharoitda Shiff asosi hosil bo‘ladi: C₆N₅—N =CH₃. Uni erkin holda. ajratib olish mumkin emas, chunki u o‘z-o‘zidan polimerga aylanadi: qotadi.

Muhit kislotali bo‘lib, formaldegiddan ortiqcha olinsa, anilin formaldegid bilan kondenslanib, bakelitga o‘xshash yuqori molekulyar birikma — anilin formaldegid smola hosil bo‘ladi. Uning chiziqli shaklini quyidagicha ifodalash mumkin: