Sudralib yuruvchilarning tashQi va ichki tuzilishi Reja

Ovqat qazm qilish organi. Og’iz bo’shlig’ining tubiga go’shtdor, yassi, uchi ingichkalashgan va ikkiga bo’lingan til birikkan. U juda harakatchan bo’lib, ancha cho’zilib tashqariga chiqa oladi va qo’shimcha tuyg’u organi vazifasini bajaradi. Og’iz bo’shlig’i va hiqildoqdan keyin qizilo’ngach boshlanadi. To’g’ri ichak kloaka bo’shlig’iga ochiladi.

Oshqozon osti bezi o’n ikki barmoqli ichak qovuzlog’iga o’rnashgan bo’lib, shaklan uzunchoq qattiq tanachaga o’xshaydi. Oshqozonning orqa uchida uzunchoq, kichik, qizil tanacha shaklidagi taloq bor. Qorin bo’shlig’ining oldingi qismini katta, ko’p pallali jigar egallagan. Uning ichki tomonida o’t pufagi joylashgan. Undan chiqadigan o’t yo’li o’n ikki barmoqli ichakning boshlang’ich qismiga quyiladi. O’t yo’lini aniq ko’rish uchun o’t pufagini pintset bilan siqing, shunda uning ichiga yashil o’t suyuqligi quyiladi.

Ayirish organi. Bir juft kompakt tanacha shaklidagi metanefrik buyrak chanoq bo’limining orqa devoriga taqalib turadi. Bu buyraklarning har qaysisidan bittadan siydik yo’li chiqadi. Orqa dorzal tomondan siydik yo’li qorin-ventral tomondan esa yupqa devorli siydik pufagi kloakaga ochiladi. Kloakaning tashqi teshigi ko’ndalang yoriq shaklida.

Urg’ochi agamaning urchish organlari. Yuzasi tashqi tomondan g’adir-budur, noto’g’ri shaklli oval tanacha ko’rinishidagi ikkita tuxumdon umurtqa pog’onasi bel bo’limining ikki yonboshida joylashgan. Yupqa devorli keng naychalardan iborat tuxum yo’llarining bir uchi gavda bo’shlig’ining oldingi ikkinchi uchi kloakaning keyingi bo’limiga mustaqil teshik bilan ochiladi. Tuxumdonning pastki qismi ko’pchilik hollarda kengayib bachadonni hosil qiladi. Urg’ochilarda volfov kanallari reduksiyalangan. Etilgan tuxumlar gavda bo’shlig’iga bu erdan tuxum yo’lining voronkasi orqali tuxum yo’liga tushadi.