Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

ижарага олувчи
ширкат билан шартнома тузишга мажбур экан
-
лиги кўрсатилмаган.
«хусусий уй-жой мулкдорларининг ширкатлари тўғрисида»ги 
Ўзбекистон Республикаси Қонуни 6-моддасининг бешинчи бан
-
дига кўра, ширкатнинг кўп квартирали уйдаги яшаш учун 
мўлжалланмаган жой мулкдори билан муносабатлари улар 
ўртасида мажбурий тартибда тузиладиган шартнома билан тар
-
тибга солинади. Мазкур модданинг олтинчи қисмига кўра, кўп 
квартирали уйдаги яшаш учун мўлжалланмаган жой мулкдори 
шартнома тузишдан бўйин товлаган тақдирда, ширкат шартно
-
ма тузишга мажбурлаш тўғрисидаги талаб билан судга мурожаат 
этишга ҳақли.
2. Шартнома тузишда тарафлар учун асос бўлган вазият-
нинг жиддий ўзгариши, агар бошқача тартиб шартномада на-
зарда тутилган бўлмаса ёки унинг моҳиятидан англашилмаса, 
шартномани ўзгартириш ёки бекор қилиш учун асос бўлади.
вазиятнинг тарафлар олдиндан кўра билганларида шар-
тномани умуман тузмасликлари ёки анча фарқ қиладиган 

---

34
шартлар билан тузишлари мумкин бўлган даражада ўзгариши 
унинг жиддий ўзгариши ҳисобланади.
даъвогар «Меҳригиё» Фх жавобгарлар «Қизилтепа пахта тоза
-
лаш» аж ва кармана туман ҳокимлигига нисбатан даъво аризаси 
билан мурожаат қилиб, пахта хом ашёси ва уруғлик харид қилиш 
бўйича 2008 йил 24 январда тузилган контрактация шартномаси
-
ни 1.2-бандини ўзгартиришни сўраган.
ишдаги ҳужжатларга кўра, кармана туман ҳокимининг 2007 йил
14 декабрдаги қарорига асосан даъвогарга туман захира ерлари
-
дан қўшимча 34,8 га ер майдони (шундан 33,2 га экин ери) ажра
-
тилган ва ҳоким қарори билан Фхнинг умумий ер майдони 370,3 
гани, шундан экин ерларига мўлжалланган ер майдони 43,2 га.ни 
ташкил этиши белгиланган. туман ҳокимининг қарори навоий 
вилоят ҳокимининг қарори билан тасдиқланган. бироқ, даъвогар
-
га қўшимча равишда ажратилган ер майдонлари илгари Марказий 
ўрмон хўжалиги томонидан фойдаланиб келинган бўлган. Ўрмон 
хўжалиги Фхга ҳоким қарори билан ажратилган ер майдонларини 
ихтиёрий топширишдан бош тортиб, туман ҳокимининг қарорини 
ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисида хўжалик судига мурожаат 
қилган.
суднинг 2008 йил 14 майдаги ҳал қилув қарори билан ҳоким 
қарори ҳақиқий эмас деб топилган. натижада даъвогар би
-
лан ҳокимият ўртасидаги 34,8 га ер майдонини ижарага бериш 
тўғрисидаги шартнома тузилмасдан қолган.
бироқ даъвогар туман ҳокимининг 2007 йил 14 декабрдаги 
қарори билан ажратилган ер майдонлари унга топширилишига 
ишониб ўлчаб топширилмаган ерлар ҳисобига ҳам «Қизилтепа 
пахта тозалаш» аж билан 2008 йил ҳосили учун 2008 йил 24 ян
-
варда контрактация шартномасини тузган.
Мазкур шартномага асосан Фх муқаддам ўзига тегишли 
бўлган 5,0 га ҳамда унга ҳоким қарори билан ажратилган 27,4 га 
жами 32,4 га ердан 90,7 т, яъни ҳар га.дан 2,8 т пахта хом ашёсини 
етиштириб бериш мажбуриятини олган.
Ваҳоланки, даъвогарнинг жами 10 га экин ери бўлиб, унинг
5 га.га ғалла ва қолган 5 га.ига пахта экилган. 5 га пахта экил
-
ган майдондан шартномада кўрсатилган 90,7 т пахта олиш им
-
кони мавжуд бўлмаганлиги учун даъвогар жавобгар «Қизилтепа 
пахта тозалаш» ажга контрактация шартномаси шартларини 

---

35
ўзгартиришни сўраб 2008 йил 2 июнда 8-сонли хат билан муро
-
жаат қилган. бироқ, «Қизилтепа пахта тозалаш» аждан тегишли 
жавобни олмаган.
Фк 383-моддасининг биринчи ва иккинчи қисмларига кўра, 
шартнома тузишда тарафлар учун асос бўлган вазиятнинг жид
-
дий ўзгариши, агар бошқача тартиб шартномада назарда тутил
-
ган бўлмаса ёки унинг моҳиятидан англашилмаса, шартномани 
ўзгартириш ёки бекор қилиш учун асос бўлади.
Вазиятнинг тарафлар олдиндан кўра билганларида шартнома
-
ни умуман тузмасликлари ёки анча фарқ қиладиган шартлар би
-
лан тузишлари мумкин бўлган даражада ўзгариши унинг жиддий 
ўзгариши ҳисобланади.
Юқоридагиларга асосан, суд даъвони қисман қаноатлантириб, 
шартнома 1.2-бандининг биринчи қисмини ўзгартиришни лозим 
топган. унга кўра, даъвогар 5 га ер майдонидан 14 т, яъни ҳар 
га.дан 2,8 т пахта хом ашёсини етказиб бериши лозимлиги белги
-
ланган.