Struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari

Dunyoda ajoyib voqealar ko‘p. «Umumiy lingvistika kursi» kitobi ham ana shunday ajoyibotiardan biridir. Uning ajoyibligi shundaki, kitob F.de Sossyur nomi bilan nashr qilingan bo‘lsa ham, lekin bunday kitobni yozish va nashr qilishni u hayohga ham keltirgan emas. Bu kitobni F.de Sossyur nomi bilan chiqargan va unga dunyo miqyosida mislsiz shuhrat olib bergan kishilar shogirdlari Sh. Balli va A. Seshelardir.

F. de SOSSYUR - STRUKTUR TILSHUNOSLIKNING ASOSCHISI

Aslida F.de Sossyur 1907—1911- yillarda Jeneva universitetida

«Umumiy lingvistika kursi» bo'yicha uchta kursga ma'ruzalar

o‘qiydi.

F.de Sossyurning ma’ruzalari shu qadar mazmunan boy va

mundarijasi yangi ediki, tinglovchilar unga lol qolardilar. F.de

Sossyur vafotidan bir yil o'tgandan so‘ng, shogirdlari Sh.Balli

va A .Seshelar 1907—1911- yillar davom ida F.de Sossyur

m a’ruzalarini tinglagan talabalarnmg konspektlari asosida uning

m a’ruzalarim kitob holida nashr qilishni hayollariga keltirdilar.

N atijada to ‘qqiz kishining konspektini topdilar va ana shu

konspektlar asosida F.de Sossyur ma'ruzalarini tiklashga harakat

qildilar. Ana shunday harakat tufayli 1916- yilda F.de Sossyur

nomi bilan bu asar dunyoga keldi.

Tilshunoslik tarixining ilk davrini «grammatika» davri deb nomlaydi. Bu davr tilshunosligi yunonlarda shakllanib, Fransiyada gullab-yashnaganligini ta'kidlaydi. Bu tilshunoslik asosan mantiqqa tayangan bo‘lib, tilning o ‘ziga xos xussiyatlarini ilmiy asosda obyektiv ravishda yoritib berishdan uzoqda bo’lgan

Ikkmchi davri «filologiya» davri sanaladi. Garchi «Filologiya» maktabi Aleksandriyada Kam mavjud bo‘lgan bo‘lsa-da, lekm bu atama ko'proq 1777- yilda Fridrix Avgust Volf tomonidan asos solingan va shu kungacha davom etayotgan ilmiy yo'nalishga nisbatan qo'ilaniladi.

Natijada tilshunoslikning yangi davri boshlandi. Bu davr yosh grammatikachilar davri hisoblanadi. Ularning xizmati shunda boMdiki,qiyoslash natijalarini tarixiy istiqbolga qo'shdilar va dalillarrri tabiiy tartibda joyladilar. Natijada til o‘zi rivojlanayotgan organizm sifatida emas, balki til guruhlari jamoasining ruhiy hosilasi sifatida qarala boshlandi.