Strategik menejment

12-rasm. Vaziyat tahlilining strategik tanlovga. 
Vaziyatni tahlil qilishda firmaning eng yaqin atrof-muhiti (makromuhiti) 
o‘rganiladi. 12-rasmdagi yakka biznes bilan shug‘ullanuvchi kompaniya uchun 
strategik tahlilning tuzilmasi keltirilgan. Kompaniyaning strategik tahlilining mantiqiy 
echimi strategiyani tanlashda muqobil variantlarga baho berishdir. Shunday qilib 
ushbu tahlil strategik rejani shchakllantirshning dastlabki nuqtasi hisoblanadi. 
3.2.Tarmoqni ta‟riflovchi umumiy iqtisodiy ko‟rsatkichlar 
Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatning tahlili asosiy iqtisodiy 
ko‘rsatkiyalarni o‘rganishdan boshlanadi. Bu ko‘rsatkichlar quyidagilardan iborat: 
1.
Bozor hajmi. 
Tarmoq va raqobat tahlili 
Tarmoq atrofining asosiy iqtisodiy ta‘rifini 
aniqlash 
Harakatlanuvchi 
kuchlarni 
identifikatsiya qilish. Raqobat darajasini 
baholash. 
Kompaniyaning 
tarmoqdagi 
raqobat mavqeini baholash. Bundan keyin 
raqobatda kimlar bir xil harakat qilishini
bashorat qilish. Muvaffaqiyatning kalit 
omilarini 
aniqlash. 
Tarmoqning 
har 
tomonlama jozibadorligi haqida xulosa 
Kompaniyaning vaziyatli tahlili 
Zamonaviy 
strategiyaning 
yaroqli 
darajasini baholash. SWOT tahlili o‘tkazish. 
Firmaning 
nisbiy 
ra¨obat 
mavqeini 
baholash. Kompaniyaning nisbiy baho 
mavqei 
va 
baho 
raqobatbardoshligini 
baholash. 
Kompaniya 
yechishi 
lozim 
bo‘lgan 
strategik 
yondashuvlar 
va 
muammolarni identifikatsiya qilish 

---

50
2.
Raqobat miqyosi (mahalliy, mintaqaviy, dunyo) 
3.
Bozorning o‘sish sur‘atlari va u rivojlanishning qaysi bosqichda ekanligi 
4.
Raqobatchilar soni va ularning hajmi. 
5.
Xaridorlar soni va ularning moliyaviy imkoniyatlari. 
6.
Integratsiya qaerga qarab ketyapti? 
7.
Texnologik o‘zgarishlarning yo‘nalishi va sur‘atlari. 
8.
Tarmoqqa kirish va undan chiqishning osonligi. 
9.
Raqobatchilar mahsuloti va xizmatlarining tabaqalanish darajasi. 
10.
Kompaniyaning ishlab chiqarish hajmi, yuklarni tashishni tashkil qilish, 
marketing va reklamani tashkil qilish tejamkorlikka erishish imkonining 
mavjudligi. 
11.
Tarmoqdagi «o‘qitish tajriba» egri chizig‘i ijobiy tendentsiyaga egami? 
12.
Tarmoqqa zarur bo‘lgan kapital sarmoyalar qo‘yilayaptimi? 
13.Tarmokdagi daromad darajasi umumiy daromad darajasida pastmi yoki 
yuqori? 
Ushbu ko‘rsatkichlar bo‘yicha soha «portretini» tuzib, so‘ng tahlil qilish 
maqsadga muvofiq. Buning uchun ushbu jadvalda ayrim iqtisodiy ko‘rsat-
kichlarning strategik jihatdan muhimligiga doir ma‘lumotlar keltirilgan.