Strategik menejment

 
Nazorat savollari
. 
1.Strategik menejmentning besh vazifasi. 
2.Menejerlarning asosiy funktsiyasi nimalardan iborat? 
3.Strategik boshqaruvning asosiy bosqichlarini tushuntiring. 
4.Strategik menejment jarayonini tushuntiring. 
5
Philip Kotler., Gari Armstrong. ―Prinsiples of marketing‖2014.719p 

---

47
5.Firmada strategiyani ishlab chiqish ierarxiyasi. 
6.Firma faoliyat yo‘nalishlarini belgilash omillari. 
7.Strategiyani ishlab chiqish uslubi. 
8.Strategiyani yaratishga bo‘lgan turli xil yondashuvlar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

48
3-MAVZU. TARMOQDAGI UMUMIY VAZIYAT VA UNDAGI 
RAQOBATNING TAHLILI 
 
3.1.Tarmoqlar va ularning iqtisodiy tavsiflari. 
3.2.Tarmoqni ta‘riflovchi umumiy iqtisodiy ko‘rsatkichlar. 
3.3.Tarmoqdagi raqobat kuchlarini tahlil qilishda Porterning ―beshta kuch‖
modeli. 
3.4.Firmani raqobatbardoshligiga ta‘sir etuvchi omillar. 
Tayanch so‟zl va iboralar: 
besh kuch modeli, tarmoqni tavsiflovchi iqtisodiy 
ko‘rsatkichlar, strategik guruhlar xaritasi. 
 
3.1. Tarmoqlar va ularning iqtisodiy tavsiflari. 
Strategiyani ishlab chiqish tahlilga asoslangan ish bo‘lib, tahlil ikki yo‘nalishda 
olib boriladi: 
Tarmoqdagi vaziyat va undagi raqobatning shartlari. 
Kompaya ichidagi vaziyat, uning raqobatbardoshligi. 
Tarmoqlar o‘zining iqtisodiy ta‘rifi, ulardagi raqobat istiqbollari bo‘yicha bir 
biridan farq qiladi. Masalan Ilmiy-texnika taraqqiyoti sur‘atlari yuqori va past bo‘lishi 
mumkin Har bir tarmoq uchun zarur bo‘lgan kapital qo‘yilmalar hajmi ham bo‘ladi- 
Bozorlar esa mahalliydan tortib dunyo bozorigachafarqlanadi. Raqobat kuchli yoki 
zaif bo‘ladi. Talab ham o‘sib boruvchi yoki aksincha, kamayib boruvchi bo‘ladi. 
Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatni tahlil qilishda alohida 
usullar qo‘llanilib, bu usullar tarmoqda bo‘layotgan o‘zgarishlar raqobat kurashini 
baholash imkonini beradi. Buning uchun quyidagi etti omilni belgilash talab etiladi: 
1. Tarmoqni ta‘riflovchi umumiy iqtisodiy ko‘rsatkichlar. 
2.Tarmoqdagi 
raqobat 
kuchlari 
va 
ular 
ta‘sirining 
darajasi. 
3. Raqobat kuchlari tarkibida o‘zgarish yasovchi omillar. 
4. Kompaniya raqobat mavqeining kuchli va zaif jihatlari. 
5. Raqobat kurashidagi muvaffaqiyat kaliti va muvaffaqiyatsizlik omillari. 
6. Raqobat qaysi yo‘nalishda borishini belgilovchi shaxslar. 
7. Foyda olish nuqtai nazaridan tarmoqning jozibadorligi. 
Vaziyat tahlilining maqsadi kompaniyaning ichki va tashqi muhitiga xos bo‘lgan 
va kompaniyaning strategik yo‘nalishi va imkoniyatlarini eng ravshan ifodalovchi 
jihatlarni aniqlashdan iborat. Bunda asosiy e‘tibor strategiyaga oid bir qator muhim 
savollarga aniq javoblar topishga qaratiladi. So‘ngra bu savollar kompaniyadagi 
strategik vaziyatning aniq manzarasini shakllantirish va uning xata-harakatlariga 
muqobil variantlarni belgilash uchun foydalaniladi. 

---

49
Yakka biznes bilan shug‘ullanuvchi kompaniyadagi strategik vaziyatni tahlil 
qilish usullaridan kelgusida ko‘pincha diversiyalangan kompaniyaning strategiyasini 
tahlil qilishda ham foydalaniladi. Yakka biznes bilan shug‘ullanuvchi kompaniyadagi 
tashqi vaziyatni (makromuhitni) tahlil qilishda odatda soha va raqobat tahlillaridan 
foydalaniladi.
↓
↓ 
Identifikatsiya Kompaniyaning strategik 
ko‘rinishini baholash 
Kalit davrlar: 
Kompaniya amalda qanday muqobillikka ega? (mavjud asosiy strategiyani yaxshilash, 
strategiyani tubdan o‘zgartirish) 
Arzigulik raqobat ustunligiga erishishning eng maqbul yo‘li qanday? 
↓
Strategiyani shakllantirish 
Yechim mezonlari 
Strategiya vaziyatni qanchalik yaxshi hisobga olinadi? 
Raqobat ustunligiga erishishga qanchalik yordam beradi? 
Kompaniya faoliyatini yaxshilashga yordam beradi?