Strategik marketing



Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet92/279
Sana05.09.2021
Hajmi3,22 Mb.
#165463
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   279
Bog'liq
1547-Текст статьи-3979-1-10-20200627


Mo`ljaldagi 
xarajatlar 
Minimum
  Q0 
 
Mo`ljal E(Q) 
Birlamchi 
talab Qm 
 
Bozorning joriy salohiyati 
 
Jami markеting 
bosimi 
 

Mo`ljaldagi 
xarajatlar 
 
Minimum
  Q0 
 
Pasayish 
 
Yuksalish 
 
Mo`ljal E(Q) 
Birlamchi 
talab Qm 
 
 
4.2-rasm. Bozordagi talab - umumiy marketing bosimi funksiyasi sifatida 
 
Firma muhitning mavhumligi oldida mutlaqo ojizdir; uning qo‘lidan keladigan 
birgina  narsa  -  birlamchi  talab,  ayniqsa,  sezgir  bo‘lgan  asosiy  omillar  ustidan 
ishonchli  nazorat  qilib  borish  tizimini  barpo  etish  yo‘li  bilan  kelajakni  oldindan 
ko‘rishga urinib ko‘rishdir.  
Kengayadigan  va  kengaymaydigan  birlamchi  talab.  Birlamchi  talabning 
minimal  va  maksimal  darajasi  o‘rtasidagi  farq  bozor  imkoniyatlarining  ko‘lamini 
tavsiflaydi. 
- Egri  chiziqning  birinchi  qismi  bilan  ifodalangan  talab  birlamchi  talab  deb 
ataladi,  chunki  birlamchi  talab  miqdoriga  hajmni  yoki  umumiy  marketing 
faoliyatining intensivligini o‘zgartirish orqali osonlik bilan ta’sir ko‘rsatish mumkin.  
- Egri  chiziqning  ustki  qismida  talab  noelastik  bo‘lib  boradi,  unga  tegishli 


 
78 
 
 
bozor  esa  kengaymaydigan  bozor  deb  ataladi.  Marketing  faoliyatining  yanada 
kuchayib borishi etuklik bosqichiga etgan bozorning hajmiga ta’sir qilmaydi. 
Shunday  qilib,  kengaymaydigan  bozorda  uning  hajmi  aniq  belgilab  qo‘yilgan 
bo‘ladi.  Savdo  hajmining  biror  firma  foydasiga  salgina  ortishi  muqarrar  ravishda 
uning bozordagi ulushi ham ortishini anglatadi. 
Bozor  salohiyatining  mohiyatini  ifodalovchi  asosiy  ko‘rsatkichlar  xususida 
to‘xtalib  o‘tamiz.  Mahsulotga  bo‘lgan  umumiy  talab  xususiyati  talabning  o‘zgarishi 
va  talab  hajmining  o‘zgarishi  singari,  bozorning  kengligi  va  undagi  xaridorlar 
ishtiyoqiga  bog‘liq  bo‘ladi.  Bozor  talabi  funksiyasi  vositasida  yalpi  talab  miqdori 
tebranib  turadi.  YAlpi  talab  miqdori  o‘z  navbatida  mamlakat,  viloyat,  tarmoq  kabi 
ko‘lamlarda,  turlicha  davr  mobaynida  o‘ziga  xos  o‘zgarish  xususiyatlariga  ega 
bo‘ladi.  Demak,  yalpi  talab  o‘zining  yuqori  va  quyi  chegaralariga  ega  bo‘ladi.  Jami 
talabning  yuqori  chegarasini  ifodalovchi  miqdor  bevosita  bozor  salohiyatini  aks 
ettiradi. 
U  holda  bozor  salohiyati  yalpi  talab  miqdorini  aks  ettiradigan  ko‘rsatkich 
bo‘lib  hisoblanadi.  Bozor  salohiyati  ayrim  adabiyotlarda  bozor  sig‘imi  tushunchasi 
bilan  tenglashtiriladi.  Lekin,  ko‘pgina  xorijiy  adabiyotlarda  salohiyat  tushunchasi 
yalpi talabni miqdoriy ko‘rsatkichi sifatidagina qaraladi. 
Bozorda  doimiy  faoliyat  ko‘rsatayotgan  firmalar  o‘zlariga  mos  keluvchi  talab 
miqdoriga  ega.  Firma  mahsulotiga  bo‘lgan  talab  miqdori  yalpi  talabning  funksiyasi 
sifatida  bozorda  muayyan  firmaning  mumkin  bo‘lgan  va  amaldagi  ulushini 
ifodalaydi.  U  holda  firma  o‘z  mahsulotlariga  talab  funksiyasi  va  firmaning 
ishtiyoqlari funksiyasi sifatida yalpi talab ham o‘zgarib turadi. 

Download 3,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   279




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish