Strategik marketing

10–BOB. KOMMUNIKASIYA BO‘YICHA STRATEGIK QARORLAR 
 
10.1. Marketingda kommunikasiyaning roli 
 
Marketing  kommunikasiyasi  deganda,  biz  firmadan  turli  ommaga,  shu 
jumladan  mijozlar, sotuvchilar, etkazib beruvchilar, aksionerlar, boshqaruv organlari 
hamda  firmaning  o‘z  xodimlariga  mo‘ljallangan  signallar  majmuasini  tushunamiz. 
Reklama,  shaxsiy  savdo,  savdoni  rag‘batlantirish  va  jamoat  bilan  aloqalar 
kommunikasiyaning  “kommunikasion  majmua”  deb  ataluvchi  asosiy    vositalari 
hisoblanadi. 
Reklama  -  bir  tomonlama  ommaviy  kommunikasiyaning  pullik  shakli  bo‘lib, 
bu kommunikasiya  muayyan  xomiydan kelib chiqadi  va  firma  faoliyatining bevosita 
yoki bilvosita qo‘llab-quvvatlash uchun xizmat qiladi. 
 Shaxsiy  savdo  -  “o‘lchov  bo‘yicha”  shaxsiy  va  ikki  tomonlama  (muloqot) 
kommunikasiya bo‘lib, uning maqsadi mijozni darhol xatti-harakat qilishga undashdir 
va u ayni paytda firma uchun axborot manbai hamdir. 
 Savdoni  rag‘batlantirish  reklamaga  va  shaxsiy  savdoga  qo‘shimcha  bo‘lgan 
hamda  muayyan  tovar  savdosini  tezlashtirish  va  kengaytirishga  qaratilgan  barcha 
vaqtinchalik va mahalliy chora tadbirlarni qamrab oladi. 
 Jamoat  bilan  aloqalar  tashkilot  va  jamoalar  o‘rtasida  maqsadga  yo‘naltirilgan 
xatti-harakatlar organizasiya orqali ruhiy 
 hamjihatlik  va  o‘zaro  ishonch  muhitini 
yaratishga  qaratilgandir.  Bu  erda  kommunikasiyalarning  maqsadi  faqat  savdoni 
tashkil qilish emas, balki firma faoliyatini ma’naviy qo‘llab-quvvatlashdir. 
Bu  an’anaviy  vositalarga  qo‘shimcha  ravishda  yarmarkalar,  salonlar, 
ko‘rgazmalar,  pochta  tarqatish,  telemarketing  va  kataloglar  bo‘yicha  savdo  kabi 
bevosita kommunikasiya vositalarini ham aytib o‘tish joizdir. 
Turli  xil  kanallar  bir-birini  to‘ldiradi,  shu  sababli  bu  erda  muammo  savdoni 
rag‘batlantirishga 
murojaat 
qilishning 
zarurligida 
emas, 
balki 
umumiy 
kommunikasiya  budjetini  tovarning  xususiyatlari  va  qo‘yilgan  kommunikasiya 
vazifalaridan kelib chiqqan  holda turli kanallar o‘rtasida taqsimlashdan iboratdir. 

---

 
183 
 
 
Kommunikasiya  raqobat  kurashida  muvaffaqiyat  omili  bo‘lib  hisoblanadi. 
Quyida marketing kommunikasiyasining bosqichlari berilgan.