Strategik marketing

Monopolistik  raqobat.  Monopolistik  raqobat  sof  raqobat  bilan  monopoliya 
o‘rtasidagi  holat  bo‘lib,  u  differensiasiya  strategiyasi  tashqi  raqobatli  ustunlikka 
asoslanadi.  Buning  ma’nosi  shuki,  raqobatchilar  juda  ko‘p  bo‘lib,  ularning  tovarlari 
differensiyalangan,  ya’ni  xaridorlar  nuqtai  nazaridan  ular  ajralib  turuvchi  sifatlarga 
egadir.  
Muvaffaqiyatli  differensiasiya  shartlari.  Differensiasiya  strategiyasini 
muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun quyidagi shartlar bajarilishi kerak:  
-har qanday differensiasiya xaridor uchun «qiymat»ga ega bo‘lishi kerak;  
-ushbu  qiymat  foydalanish  samarasini  oshirishga  (kuchli  qoniqish)  yoki 
iste’mol xarajatlarini kamaytirishdan iborat bo‘lishi lozim; 
-ushbu  qiymat  shu  darajada  yuqori  bo‘lishi  kerakki,  xaridor  uning  uchun 
yuqori narxni to‘lashga rozi bo‘lishi kerak; 
-firma  o‘zining  differensiasiya  elementini  raqiblar  undan  darhol  nusxa 
ko‘chirib olmasligi uchun himoya qila olishi kerak; 

---

 
113 
 
 
-xaridorga  maqbul  bo‘lgan  narxning  ko‘tarilishi  firma  differensiasiya  
elementini    ishlab  chiqarishga  sarflagan  xarajatlarning  ortishidan  ko‘proq  bo‘lishi 
kerak; 
-nihoyat,  agar  differensiasiya    elementi  sezilarsiz  bo‘lsa  va  bozor  uni  tan 
olmagan bo‘lsa, firma uni ommalashtirish uchun signallarni vujudga keltirishi kerak. 
Xaridorlarni  doimiy  mijozlarga  aylantiruvchi  va  ularning  narxga  sezgirligini 
kamaytiruvchi  differensiasiya  firmaning  bozordagi  mavqeini  ma’lum  darajada 
kuchaytiradi.  Ayni  paytda  mijozning  savdolashish  imkoniyati  ham  qisman  bartaraf 
qilinadi.  Shuningdek,  differensiasiya  firmani  raqiblarning  hujumlaridan  ham 
himoyalaydi,  chunki  differensiasiya    elementining  mavjudligi  tovarlarning 
almashuvchanligini  kamaytiradi.  Monopolist  firma  raqiblarning  xatti-harakatlariga 
bog‘liq  bo‘lmaydi,  balki  mustaqil  ish  tutadi.  Bundan  tashqari,  differensiasiya  
firmaning  etkazib  beruvchilar  va  o‘rinbosar  tovarlarga  nisbatan  mavqeini 
mustahkamlaydi.  Strategik  marketing  aynan  mana  shunday  raqobatli  vaziyatlarni 
vujudga keltirishga intiladi. 
Monopoliya.  Monopoliyada  bozorda  bittagina  ishlab  chiqaruvchi  ustunlik 
qiladi va u xaridorlarning katta qismiga xizmat ko‘rsatadi. Natijada uning tovari qisqa 
muddat  davomida  bevosita  raqobatchilarga  ega  bo‘lmaydi.  Bu  -  novatorning