Stomatologik kasalliklar profilaktikasi

Fedorov-Volodkina (1971) usulida gigiyenik ko‘rsatkichni aniqlash.
Mazkur ko‘rsatkich 5-6 yoshdagi bolalar Og‘iz bo‘shlig‘igi gigiyenik holatini aniqlash 
uchun tavsiya qilinadi. Bu usulda gigiyenik ko‘rsatkichni aniqlash uchun 43, 42, 41, 31, 32, 33 
tishlarning vestibulyar yuzasi tekshiriladi. Tishlarning dahliz yuzasi maxsus eritmalar (Shiller-
Pisarev, fuksin, eritrozin) yordamida bo‘yaladi va mavjud bo‘lgan tish yuzasi karashlari quyidagi 
kod va ballar yordamida baholanadi. Bunda 5 ballik sistemadan foydalaniladi: 
1 ball-tish karashi mavjud emas-tish bo‘yalmagan. 
2 ball-tish sathining 1\4 qismi bo‘yalgan. 
3 ball-tish sathining 1\2 qismi bo‘yalgan. 
4 ball-tish sathining 3\4 qismi bo‘yalgan. 
5 ball-tish sathi to‘liq bo‘yalgan yoki karash bilan koplangan. 
Gigiyenik ko‘rsatkich darajasini aniqlash uchun olingan ballar yig`indisi buyalgan tishlar 
soniga bo‘linadi: 
Ballar yig`indisi 
OGI =———————————— 
6 (bo‘yalgan tishlar soni) 
Baholash mezoni: 
№ 
Ko‘rsatkich darajasi 
Tozalik darajasi 
Kj= 
Kj= 

---

48 
1. 
1,1-1,5 
Yaxshi 
2. 
1,6-2,0 
Qoniqarli 
3. 
2,1-2,5 
Qoniqarsiz 
4. 
2,6-3,4 
Yomon 
5. 
3,5-5,0 
Juda yomon 
Ma‘lum guruh kishilar uchun o‘rtacha OGI ni aniqlash uchun barcha tekshirilganlarning 
gigiyenik ko‘rsatkichlari yig`indisini tekshirilganlar soniga bo‘lish kerak. Shunda mazkur guruh 
uchun Og‘iz bo‘shlig‘ining o‘rtacha tozalik darajasi aniqlanadi. 
Ommaviy epidemiologik ko‘rik paytida, Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenik holatini, gigiyenik 
vositalar sifatini, samaradorligini. baholash va O
G
‘
IZ 
gigiyenasini tishlar va parodont 
kasalliklarini kelib chiqishidagi o‘rnini belgilashda tish karashlarining miqdori va sifati 
to‘grisida ma‘lumot beruvchi ob‘ektiv ko‘rsatkichlar juda zarurdir. Oxirgi paytlarda tish ustini 
qoplab turuvchi karashlarning tish va parodont kasalliklarini kelib chiqishida muhim rol 
o‘ynashini e‘tirof etgan olda, tish yumshoq karashlari va toshlarini matematik hisoblash yo‘li 
bilan uning miqdori, strukturasi va sathini aniqlashning juda ko‘p usullari taklif qilingan. 
Taklif qilingan usullar yordamida olinadigan ko‘rsatkichlardan quyidagilari tish ustida 
hosil bo‘luvchi yumshoq va qattiq cho‘kmalarni ar taraflama baholashda e‘tiborga loyiq deb 
hisoblanadi: a) tish usti karashlarining sathi to‘grisida ma‘lumot beradigan; b) tish usti 
karashlarining qalinligi to‘grisida ma‘lumot beradigan; v) tish usti karashlarining kimyoviy, fizik 
va mikrobiologik xususiyatlari to‘grisida ma‘lumot beradigan. Bu ko‘rsatkichlardan olingan 
ma‘lumotlar asosan tish blyashkasining strukturasi va xususiyatlarini o‘rganishga 
yunaltirilgandir. 
Bizga ma‘lumki tish blyashkasi rangsiz karash bo‘lib, uni maxsus bo‘yoqlar bilan bo‘yab 
aniqlanadi. Blyashkalar sathi bo‘yalgan satga teng bo‘ladi. Tish yumshoq karashlari va toshlarini 
bo‘yash uchun jigarrang bismark, asosli fuksin eritmasi, qizil eritrozin tabletkasi (chaynash 
uchun), lyugol eritmasidan keng foydalaniladi. Odatda Shiller-Pisarev eritmasidan keng 
foydalaniladi.