Stol tennisi qoidalari

MAVZU:STOL TENNISI O‘YININING KЕLIB CHIQISH VA RIVOJLANISH TARIXI

REJA:

• Stol tennisi o‘yinining kelib chiqishi va rivojlanish tarixi.
• O‘zbekistonda stol tennisi o‘yinining rviojlanishi.
• Stol tennisi o‘yin qoidalari.

Stol tennisi o‘yinining kelib chiqishi va rivojlanish tarixi

Kichkina koptokchani (sharchani) har xil moslamalar bilan to‘rdan oshirib o‘ynash qadimgi Gresiya va Rim ham bor edi. Shuning uchun ham ayrimlar «tennis» so‘zini Yunon tilidan kelib chiqqan deb o‘ylashadi. Yunoncha «tenniya» lenta, tasma ma’nosini anglatib shartrdan oshirib o‘ynalgani uchun “tennis” so‘zi kelib chiqqan deb tushuniladi. Boshqalarning fikricha o‘yinning nomi Fransuzcha «tenez» ya’ni, «mana sizga oling» degani deb tushuniladi. Bu o‘yin shu darajada keng ommalashib ketdiki hatto 1610 yilda Fransiyada murabbiylar uyushmasi paydo bo‘lib, raketka va shar ishlab chiqaruvchi sexlar barpo etilgan.

1560-1620 yillarda Fransiyada sayohat qilgan ingliz Robert Darlington shunday deb yozadi: «Mamlakatda shar bilan o‘ynash uchun uylar shunchalik ko‘pki hatto ular machitlardan ham ko‘p. Fransuzlar raketka ushlab tug‘iladi». O‘rta asrlarda Yevgopada tennisga o‘xshash o‘yinlar keng tarqalgan edi. Uni yog‘och raketkalar po‘kak yoki qattiq rezina qoplamali raketkalar bilan o‘ynashgan. Masalan, Vengriyaga bu o‘yinni bir tijoratchi savdogar olib kelgan va u shu darajada ommalashib ketganki, 1904 yilda xalqaro musobaqalar, 1905 yilda esa jahonda ilk bor mamlakat shaxsiy birinchiligi o‘tkazilgan.

Bu o‘yinning Osiyoda Yaponiya yoki Xitoyda paydo bo‘lganligi haqida ham tushunchalar mavjud. XIX asrning o‘rtalarida boshqa o‘yinlar qatori «tamburin» yoki boshqachasiga «je de pom» o‘yini ham bor bo‘lib, uni doira shaklidagi ushlagichsiz raketka bilan o‘ynashgan va u hozirgi tennisga o‘xshab ketadi. XIX asrning oxirida ingliz injeneri Djeyms Gibs selluloid to‘pni (sharik) kashf qildi.

XX asrning boshlarida bu o‘yinni «ping-pong» deb atay boshlashdi. Shunday qilib bu o‘yinni birinchi bo‘lib 1900 yil dekabrida Londonning Vestminster abbatligi «Ruayal ekverium» zalida 300 o‘yinchi ishtirokida birinchi musoboqada bu o‘yinni Angliya rasman tan oladi. Keyinchalik Vengriya, birozdan so‘ng Germaniya va Chexoslovakiya ham tan oladi va bu o‘yin tezlik bilan ommalashib ketadi.