Ixtiyoriy
sertifikatlashtirishga O’zbekiston Respublikasi Qonunlari, Prezident
farmonlari, hamda xukumat qarorlariga asosan ro’yxatga kiritilmagan xizmatlar yoki
mahsulotlar kirishi mumkin, bu vaqtda ishlab chiqaruvchi, yetkazib beruvchi yoki iste'molchilar
(keyinchalik - so’rovchi) tashabbusi bilan ixtiyoriy tartibda
sertifikatlashtirilishi o ’ tkaziladi.
Milliy sertifikatlash tizimi doirasida sertifikatlashtirish ishlari so’rovchi tomonidan
tanlangan sertifikatlashtirish sxemasi bo’yicha aniqlangan tizim doirasida olib boriladi.
Sertifikatlashtirish tartibi va uning o’rnatilgan qoidalari mavjud
bo’lib,
sertifikatlashtirishning asosiy bosqichlari sertifikatlashtirish ob'ekti va turlariga bog’liq
bo’lmagan o’zgarmas jarayon deb hisoblash mumkin. Odatda qabul qilingan va
sertifikatlashtirish jarayonining beshta asosiy bosqichga bo’lishimiz mumkin:
1. Sertifikatlashtirishga ariza.
2. Sertifikatlashtirish bo’yicha qaror qabul qilish.
3. Sertifikatlashtirish ob'ektini muvofiqligini o’rnatilgan talablar bilan baholash.
4. Muvofiqlikni baholash natijalarini tahlili va uni rasmiylashtirish.
5. Sertifikatlashtirish ob'ekti ustidan inspektsiya nazorat.
Mahsulotlarini
sertifkatlashtirish
tartibi
O’zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
Maxkamasining 2004 yil 6-iyuldagi 318-sonli Qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulotlarni
sertifikatlashtirish tartibi to’g’risida”gi Nizomga asosan amalga oshiriladi.
Sertifikatlashtirishni amalga oshirish sxema bo’yicha, qoidaga ko’ra, ikki bosqichda
o’tkaziladi.
Birinchi bosqich bir vaqtning o’zida, zaruriyatga ko’ra, veterinariya va fitosanitariya
xulosalari tegishli ravishda davlat veterinariya nazorati va o’simliklar karantini bo’yicha davlat
xizmati organlarida rasmiylashtirilgan holda «O’zstandart» agentligi tomonidan akkreditatsiya
qilingan davlat sanitariya nazorati organlarida gigienik sertifikat rasmiylashtirilishini o’z ichiga
oladi. Bunda tadbirkorlik faoliyati sub'ekti:
gigienik sertifikatni rasmiylashtirish uchun ariza bilan birgalikda belgilangan tartibda
akkreditatsiya qilingan sertifikatlashtirish organlariga (keyingi o’rinlarda sertifikatlashtirish
organlari deb ataladi) muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish yuzasidan ariza berishga;
zarurat bo’lganda tegishli xulosalar olish uchun veterinariya va fitosanitariya nazorati
organlariga mustaqil ravishda murojaat qilishga haqlidir.
Ikkinchi bosqich — sertifikatlashtirish organlari tomonidan muvofiqlik sertifikati
berishdir.
Sertifikatlashtirish organlari tadbirkorlik sub ektlarining yozma arizasiga muvofiq
davlat sanitariya nazorati organlarida, davlat veterinariya nazorati va o’simliklar karantini
bo’yicha davlat xizmati organlarida, shuningdek tabiatni muhofaza qilish davlat organlarida
sertifikatlashtirishni o’tkazish va barcha zarur xulosalarni olish yuzasidan agentlik xizmatlari
ko’rsatishga haqlidir.
Bunda namunalar tanlab olinishi, shuningdek ular to’g’ri tanlanganligi va ular tegishli
davlat organlariga taqdim etilishi uchun sertifikatlash organlari javob beradilar.
Ko’rsatib o’tilgan xizmatlarga haq to’lash O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligida
deklaratsiyalangan tariflar bo’yicha amalga oshiriladi.
To’qimachilik mahsulotlar uchun muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish
sertifikatlash organlari tomonidan amalga oshiriladi. Sertifikatlashtirish organini tanlash
arizachi tomonidan mustaqil amalga oshiriladi.
Ariza beruvchi istalgan vaqtda, sertifikatlashtirish organlari esa birinchi talabga
ko’ra quyidagi hujjatlarni taqdim etishi shart:
• muvofiqlik sertifikati majburiy tartibda bo’lishi kerak bo’lgan mahsulot
turlarining ro’yxati yoki ro’yxatdan ko’chirma;
• akkreditatsiya qilish sohasiga taalluqli bo’lgan bir turdagi mahsulotni
sertifikatlash qoidalari;
• sertifikatlashtirish bo’yicha xizmatlar narxlari (tariflari) preyskuranti;
• davlat vakolatli organida akkreditatsiya qilinganlikni tasdiqlovchi hujjat.
Sertifikatlashtirish organi ko’rsatib o’tilgan hujjatlar nusxalarini taqdim etganlik
uchun nusxalarni tayyorlash xarajatlaridan ortiq bo’lmagan miqdorda to’lov undirishga
haqlidir.
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotga muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish uchun
ariza beruvchi sertifikatlashtirish organiga ariza bilan murojaat qiladi. Arizaga quyidagi
hujjatlar ilova qilinadi:
- ishlab chiqarilayotgan mahsulotga normativ hujjat nusxasi;
- mahsulotni markirovka qilish namunasi (mahsulot to’g’risida axborot);
- gigienik sertifikat nusxasi.
Ariza beruvchi tomonidan ayni bir vaqtda gigienik sertifikat va muvofiqlik
sertifikati olishga ariza berilgan taqdirda gigienik sertifikat nusxasi, belgilangan tartibda
rasmiylashtirilgandan keyin taqdim etiladi.
Chetdan olib kelinayotgan mahsulotni sertifikatlashtirish uchun quyidagilar
taqdim etiladi:
- ishlab chiqarilayotgan mahsulotga normativ hujjat nusxasi (u mavjud
bo’lganda);
- gigiena sertifikatining nusxasi
- mahsulotni markirovka qilish namunasi (mahsulot to’g’risida axborot);
- O’zbekiston Respublikasining bojxona hududiga yetib kelganligi to’g’risida
belgi qo’yilgan tovarning ilova hujjati (tovar-transport yuk xati, invoys, schyot-faktura)
nusxasi. Sertifikatlashtirish maqsadida sertifikatlashtirish organlariga standartlash
bo’yicha rasmiy, «O’zstandart» agentligi tomonidan tasdiqlangan normativ hujjatlar
nusxalari taqdim etiladi, boshqa hollarda, shu jumladan o’z ehtiyojlari uchun,
tasdiqlanmagan nusxalardan foydalanilishi mumkin.
Arizada nazarda tutilgan taqdirda, sertifikatlashtirish organi sertifikatlashtirish
ishlarini gigienik sertifikat (veterinariya va fitosanitariya xulosalari) nusxalarini olish
muddatini kechiktirgan holda boshlashi mumkin. Bu holda sertifikatlashtirish organi
muvofiqlik sertifikatini faqat ariza beruvchi tomonidan ijobiy natijalarga ega bo’lgan
hujjatlarning barcha zarur nusxalari taqdim etilgandan keyin berishga haqlidir.
Sertifikatlashtirish organi ariza berilgan kundan boshlab ikki kun muddatda joyiga borib
sertifikatsiya sinovlarini o’tkazish uchun mahsulot namunalarini tanlab oladi va
identifikatsiya qiladi. Namunalar soni, tanlab olish tartibi, identifikatsiya qilish va saqlash
qoidalari mahsulotga normativ hujjatlarda belgilanadi. Ariza beruvchi o’z mahsulotining
tanlab olinishida va sinovlarida qatnashish huquqiga ega. Bunda laboratoriyada
maxfiylikni taminlash chora-tadbirlari ko’rilishi kerak. Namunalarning
saqlanishi, sifati va sinovlarining ishonchliligi uchun «O’zstandart» agentligi tomonidan
akkreditatsiya qilingan laboratoriya (markaz) javob beradi. Sinovlar protokollarini masul
mutaxassislar imzolaydi va laboratoriya rahbari tasdiqlaydi.
Ariza beruvchi sertifikatlashtirish organiga akkreditatsiya qilingan
laboratoriyalardagi mahsulot sinovlari bo’yicha qo’shimcha hujjatlarni taqdim etishi
mumkin. Agar mahsulotni alohida parametrlari bo’yicha sinovlar turli sinov
laboratoriyalarida o’tkazilgan bo’lsa, u holda sinovlarning ijobiy natijalari bilan birga
barcha zarur protokollarning mavjudligi mahsulotning belgilangan talablarga
muvofiqligining ijobiy bahosi hisoblanadi.
Laboratoriya sinovlarining salbiy natijalari, shuningdek hujjatlarning to’liq
bo’lmagan komplektini taqdim etish muvofiqlik sertifikati berishni rad etish uchun asos
hisoblanadi, bu to’g’rida sertifikatlashtirish organi ariza beruvchiga aniq qonunchilik
normalarini ko’rsatgan holda yozma ravishda xabar qiladi.
Xulosa berishni rad etganlik yuzasidan ariza beruvchi belgilangan tartibda
shikoyat qilishi mumkin. Sertifikatlashtirish organi taqdim etilgan hujjatlar va
sinovlarning ijobiy natijalari asosida ikki ish kuni mobaynida muvofiqlik sertifikatini
rasmiylashtiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |