Standartlari

3-misol. 

Xaqiqiy  xarajat  modeli  bo’yicha  hisobga  olinadigan  nomoddiy  aktivning 

qadrsizlanishi  hisobga  olinmoqda.  Aktivning  balans  qiymati  74000  sh.b.  Haqqoniy 

qiymat  75000  sh.b.(malakali  baholovchi  xulosasi).  Sotish  xarajatlari  umumiy 

tannarxning 4%ni tashkil qiladi. Aktivdan foydalanish qiymati 70000 sh.b.ga teng. 

Qoplanadigan 

qiymat 

72000 

sh.b.ga 

teng.(74000-74000x4%). 

Aktiv 

qadrsizlanishidan zarar 2000 sh.b. (74000-72000). 

Dt Nomoliyaviy aktivning qadrsizlanishi bo’yicha  zarar (M9440) 2000 

 

Kt Nomoddiy aktivning qadrsizlanishidan yig’lgan zarar (M0900) 2000 

Agarda  aktiv  qadrsizlangan  bo’lishi  mumkinligining  biror  ishorasi  mavjud 

bo’lsa,  qoplanadigan  qiymat  alohida  aktiv  uchun  baholanishi  lozim.  Agarda  alohida 

aktivning  qoplanadigan  qiymatni  baholashning  imkoni  bo’lmasa,  tadbirkorlik 

sub’ekti aktiv tegishli bo’lgan pul mablag’larini hosil qiladigan birlikning (aktivning 

pulni yuzaga keltiradigan birligi) qoplanadigan qiymatni aniqlashi lozim. 

Alohida aktivning qoplanadigan qiymatni aniqlash mumkin bo’lmaydi, agarda:  

(a) 

aktivning  foydalanishdagi  qiymatini  uning  chiqib  ketish  xarajatlari 

chegirilgandagi haqqoniy qiymatiga yaqin bo’lgan holda baholash mumkin bo’lmasa 

---

 

 

150 

 

(masalan,  aktivdan  ukluksiz  foydalanishdan  keladigan  kelgusi  pul  oqimlari 

ahamiyatsiz deb baholanmaganda); va 

(b) 

aktiv  boshqa  aktivlardan  keladigan  pul  kirimlaridan  ko’proq  mustaqil 

bo’lgan pul kirimlarini yuzaga keltirmasa. 

Bunday  holatlarda,  foydalanishdagi  qiymat  va,  shu  tufayli,  qoplanadigan 

qiymat  faqatgina  aktivning  pulni  yuzaga  keltiradigan  birligi  uchun  aniqlanishi 

mumkin.