Standartlari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

O‘quv-uslubiy bo‘lim tomonidan ro‘yxatga olindi: № 2019 yil “ ” _

“TASDIQLAYMAN” Toshkent moliya instituti O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor I.N.Qo‘ziyev

MOLIYAVIY HISOB ISHCHI O‘QUV DASTURI

Bilim sohasi:	200000	– Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq
Ta’lim sohasi:	230000	– Iqtisod
Mutaxassislik:	5A230901	– Buxgalteriya hisobi (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha)

Toshkent – 2019
Fanning ishchi o‘quv dasturi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus

ta’lim vazirligining 2019 yil “ ” _dagi “ ”-sonli buyrug‘i (buyruqning ilovasi) bilan tasdiqlangan “Moliyaviy hisob” fan dasturi asosida tayyorlangan.
__-

Fanning ishchi o‘quv dasturi Toshkent moliya institutii Kengashining 2019 yil “ ” dagi “ ” - sonli bayoni bilan tasdiqlangan.

Tuzuvchilar:
Tulaxodjayeva M.M.	- O‘zbekiston buxgalterlar va auditorlar milliy assotsiatsiyasi kengashi raisi, i.f.d., professor (kadrlar buyurtmachisi).
Kuljonov O.M.	- TMI, “Buxgalteriya hisobi” kafedrasi dotsenti, i.f.n. (tayanch OTMdan)

Taqrizchilar:
Narbekov D.E.	- TMI, “Buxgalteriya hisobi” kafedrasi dotsenti, i.f.n.(tayanch OTMdan)
Misirov K.M.	- TMI, “Buxgalteriya hisobi” kafedrasi dotsenti, i.f.n. (tayanch OTMdan)

Fanning ishchi o‘quv dasturi kafedraning 201 “ ” dagi -

sonli majlisida muhokama etilib, Magistratura bo‘limi Kengashida ko‘rib chiqishga tavsiya qilingan.

“Buxgalteriya hisobi” kafedrasi mudiri: 2019 yil “ ”_

i.f.d., prof. A.Karimov

Fanning ishchi o‘quv dasturi Magistratura bo‘limi Kengashining 2019 yil “ ” avgustdagi 1-sonli majlisida muhokama etilib, O‘quv-uslubiy Kengashida ko‘rib chiqishga tavsiya qilingan.

Bo‘lim boshlig‘i:

2019 yil “ ”_ _i.f.d., prof. A.Jo‘rayev

Fanning ishchi o‘quv dasturi institut O‘quv-uslubiy Kengashining 2019 yil “ ” dagi -sonli majlisida muhokama etilib, institut Kengashida ko‘rib chiqishga tavsiya qilingan.

Kengash kotibi:

2019 yil “ ”_

i.f.n., dots. T.M.Baymuratov

Kirish

Hozirgi zamon moliyaviy hisob fanining keng qo‘llanishini talab qiladi. Oliy ta’lim Davlat standartiga ko‘ra “Iqtisod” va “Pedagogika” ta’lim sohalari bo‘yicha moliyaviy hisob bir nechta o‘zaro bog‘liq bo‘lgan va iqtisodiyotda tatbiq etiladigan bo‘limlardan iborat. “Moliyaviy hisob” fani iqtisodiyotda zarur bo‘lgan buxgalteriya hisobining: moliyaviy hisobning konseptual asoslari, asosiy vositalar ijarasi hisobi, nomoddiy aktivlar bilan bog‘liq operatsiyalar hisobi, chet el valyutasida ifodalangan aktivlar hisobi, tovar-moddiy zaxiralarini baholash va ularning sof sotish qiymati hisobi, pul mablag‘lari va debitorlik qarzlar hisobi, chet el valyutasida ifodalangan majburiyatlar hisobi, qarzlar bo‘yicha xarajatlar hisobi, aksiyadorlik kapitali hamda aksiya uchun daromad hisobi, maqsadli tushumlar hisobi, balans reformatsiyasi, konsolidatsiyalashgan moliyaviy hisobot hamda respublikamizdagi ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar natijalari va ustuvor vazifalari masalalarini o‘z ichiga olgan bo‘limlar va ularning iqtisodiy tatbiqlaridan tashkil topgan.
“Moliyaviy hisob” fani iqtisod” ta’lim sohasi yo‘nalishlari uchun umumkasbiy va ixtisoslik fani sanaladi. Mazkur fanni o‘rganish jarayonida moliyaviy hisobni tartibga solish uchun mustahkam qonunchilik tizimi tashkil etildi: jumladan, Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi qonun (2016 yil, 13 aprel), «Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risida Nizom» (1999 yil, 5 fevral), «Buxgalteriya hisobining milliy standartlari» (1998-2018 yil) va boshqa me’yoriy hujjatlar qabul qilindi. Natijada qator iqtisodiy muammolar hal etildi. Moliyaviy hisobni tashkil etishning uslubi va uslubiyotini takomillashtirishdan maqsad milliy va xorijiy mutaxassislarni hisob siyosati va hisobot axborotlarini tushunishlaridagi farqni bartaraf qilish, moliyaviy hisobni me’yoriy tartibga soluvchi milliy tizimini yaratish, buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobning yagona konsepsiyasini yaratish va ularni iqtisodiyotimizning o‘ziga xos xususiyatlari hisobga olgan holda ishlab chiqish va tadbiq etish zaruriyatidan iboratdir.
Bu maqsadga erishish uchun buxgalteriya hisobining asosi hisoblangan moliyaviy hisobni takomillashtirish, hisobni amalga oshirishda yangi progressiv usullarni qo‘llash, xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish yordamida foydalanilmayotgan rezervlarni qidirib topish va ularni ishlab chiqarishga safarbar etish shu kunning dolzarb muammolaridan biri bo‘lib hisoblanadi.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyati buxgalteriyasida ish yuritadigan kadrlarga alohida talablar qo‘yiladi. Bu fan iqtisodiyotning ajralmas qismi hisoblangan yuridik shaxslar tizimining buxgalteriya bo‘limlariga raqbatbardosh kadrlar yetkazib berishda muhim o‘rin tutadi.

1.