|
c
ax
2
2
. Maydon kuchlanganligi qanday bo‗ladi?
181.
Plastinkalarining uzunligi =10 sm, ular orasidagi masofa d=2 sm bo‗lgan yassi
kondensator plastinkalari orasiga =10 Mm/s tezlik bilan (qoplamalar orasining
o`rtasidan qoplamalarga parallel ravishda) elektron uchib kirgan. Elektron
kondensatordan chiqishda oldingi harakat yo‗nalishiga nisbatan
=35
0
bo‗lgan
burchak hosil qiladi. Kondensator orasidagi potensiallar ayirmasi topilsin.
182.
Biror bir zaryadlar tizimi hosil qilgan maydonning potensiali
2
2
2
)
(
bz
y
x
a
ko‗rinishga ega, bunda >0 va b>0 . Maydon kuchlanganligi
vektori
E
ning moduli topilsin.
183.
Massasi m=10 mg bo`lgan zarracha potensiallar ayirmasi U
1
=6 kV bo‗lgan
elektrostatik maydonda tinch turibdi. Plastinkalar orasi d=6 sm. Agar zarrachada
N=4
∙
10
3
ta elektron yetishmasa, zarrachani muvozanatda saqlash uchun
plastinkalarga qanday U
2
kuchlanish berish kerak?
184.
Plastinkalar orasidagi masofa d=0.5 sm, ularga qo‗yilgan kuchlanish
U
1
=154 V. Yassi kondensator qoplamalari orasida massasi m=10
-11
g zarra
muallaq turibdi. Zarrachaga ultrabinafsha nur tuhsirilsa, zarra zaryadini yo‗qotib,
muvozanatdan chiqadi. Muvozanatga qaytarish uchun kuchlanishni
U
=8 V ga
oshirish kerak bo‗ladi. Zarracha qancha zaryadni yo‗qotgan?
185.
Oraliq masofasi d=2 sm bo‗lgan ikkita vertikal plastinkalar orasida massasi
m=0.1 g ga teng bo‗lgan, zaryadlangan sharcha ipga osib qo‗yilgan.
Plastinkalarga
υ=1000 V potensiallar ayirmasi berilsa, sharcha osilgan ip
=5
0
burchakka og‗gan. Sharchani zaryadi topilsin.
- 28 -
186.
Uzunligi =5 sm, plastinkalari orasi d=1 sm bolgan yassi kondensator
qoplamalari orasiga energiyasi W
k
=2.4
∙
10
-15
J ga teng elektron musbat
plastinkaga nisbatan
=15
0
burchak ostida va unga juda yaqin nuqtadan uchib
kiradi. Elektron kondensatordan chiqayotganda uning harakat yo‗nalishi
plstinkalarga parallel bo‗lishi uchun, plastinkalar orasiga qanday kuchlanish
qo‗yish kerak? (Kondensator plastinkalari gorizontal joylashgan).
187.
Ingichga, uzunligi =10 sm bo‗lgan sterjen zaryadlanib, uning chiziqli
zichligi
=10
-7
Kl/m ga teng. Sterjenning bir uchidan o‗qi yo‗nalishi bo‗yicha
d=10 sm masofada Q=10
-8
Kl nuqtaviy zaryad joylashgan. Nuqtaviy zaryad bilan
strerjen orasidagi o‗zaro ta‘sir kuchini aniqlang.
188.
Bir tomoni cheksizlikka ketgan sterjenga chiziqli zichligi
=1 nKl/sm ga
teng bo‗lgan zaryad berilgan. Sterjenning ikkinchi uchidan uning o‗qi bo‗ylab
d=10 sm masofada Q=0.1 mkKl nuqtaviy zaryad joylashgan. Sterjen bilan
nuqtaviy zaryad orasidagi o‗zaro ta‘ir kuchini aniqlang.
189.
Zaryadining chiziqli zichligi
=0.2 Kl/sm ga teng bo‗lgan uzun ingichga
sterjenning o‗rtasidan r=2 sm masofada joylashgan nuqtaviy Q=10 nKl zaryadga
sterjenning ta‘sir etuvchi kuchi aniqlansin.
190.
Yupqa yarim halqaning radiusi r=10 sm bo‗lib, tekis taqsimlangan Q
1
=0.2
mkKl zaryadga ega. Yarim halqaning egrilik markazida Q
2
=10 nKl ga teng
nuqtaviy zaryad joylashgan. Nuqtaviy zaryad bilan zaryadlangan yarim halqa
orasidagi o‗zaro ta‘sir kuchini aniqlang.
191.
Radiusi r=10 sm bo‗lgan yupqa halqada Q
1
=10 nKl zaryad tekis
taqsimlangan. Halqaning o‗qi bo‗ylab uning markazidan d=10 sm masofada
Q
2
=0.5 nKl nuqtaviy zaryad joylashgan. Zaryadlangan halqa bilan nuqtaviy
zaryad orasidagi o‗zaro ta‘sir kuchi aniqlansin.
192.
Zaryadning chiziqli zichligi
=200 nKl/m bo‗lgan ingichga sterjen
o‗qining davomida uning yaqin uchidan =20 sm masofada yotgan nuqtada
maydon kuchlanganligi topilsin. Sterjen uzunligi =40 sm.
193.
Zaryadning chiziqli zichligi
=20 mkKl/m ga teng bo‗lgan bir tekis
zaryadlangan cheksiz uzun sterjenning o‗rtasidan =2 sm masofada yotgan
nuqtaviy maydon kuchlanganligi topilsin.
194.
Gauss teoremasi yordamida radiusi R ga teng bo‗lgan tekis zaryadlangan
sharning ichida va tashqarisida maydon kuchlanganligi topilsin. Zaryadning
hajmiy zichligi
.
- 29 -
195.
Gauss teoremasi yordamida radiusi R bo‗lgan zaryadlangan silindrning
ichidagi va tashqarisidagi elektr maydon kuchlanganligi topilsin. Silindr ichidagi
zaryadning hajmiy zichligi
ga teng.
196.
Ingichga halqaning radiusi R= 8 sm. U bir tekis zaryadlangan bo‗lib,
zaryadning chiziqli zichligi
=10 nKl/m. Halqaning hamma nuqtalaridan bir xil
R=10 sm masofada joylashgan nuqtada maydon kuchlanganligi topilsin.
197.
To‗g‗ri simning bir bo‗lagida zaryad bir tekis taqsimlangan bo‗lib, uning
zaryadining chiziqli zichligi
=1 mkKl/m ga teng. O‗tkazgichning uchidan, unga
tik yo`nalish bo‗ylab Q=1 nKl zaryadni B nuqtadan C nuqtaga ko‗chirish uchun
bajarilgan ish topilsin. B nuqta o‗tkazgichning biror uchidan masofada, C nuqta
esa B dan masofada yotadi. O‗kazgichning uzunligi ga teng.
198.
Ingichga sterjenni egib yarim halqa holatiga keltirgan va unga chiziqli
zichligi
=135 nKl/m ga teng zaryad berilgan. Yarim halqaning markazidan
Q=6.7 nKl zaryadni cheksizlikka olib borish ucun qanday ish bajarish kerak?
199.
Ingichga simdan R radiusli halqa yasalib, vakuumga joylashtirilgan va unda
Q zaryad tekis taqsimlangan. Halqa o‗qini x o‗qi deb olib, halqani o‗qi, ya‘ni x
o‗qi bo‗ylab potensiallar taqsimotini aniqlang.
200.
Juda yupqa plastinkadan yasalgan R radiusli doira bo‗ylab Q zaryad tekis
taqsimlangan. Plastinka o‗qini x o‗qi bo‗ylab yo‗nalgan deb qabul qilib, x o‗qi
bo‗ylab potensial taqsimoti topilsin. E kuchlanganlikni x o‗qiga proyeksiyasi E
x
ni x ni funksiyasi shaklida aniqlansin.
201.
Q=2 mkKl zaryad radiusi R=40 sm bo‗lgan sharning butun hajmi bo‗ylab
tekis taqsimlangan. Shar markazidagi potensial topilsin.
202.
Har birining massasi m va
zaryadi
Q
ga
teng
bo‗lgan
zarrachalar uzunligi ga teng yassi
kondensator
ichiga,
uning
plastinkasining
sirtiga
nisbatan
burchak ostida uchib kiradi va
undan
-burchak ostida chiqib
ketadi. Kondensator ichida kuchlanganlik E bo‗lsa zarraning boshlang‗ich
kinetik energiyasi topilsin (10-rasm).
α
β
E
10-rasm
Q
- 30 -
Do'stlaringiz bilan baham: |
