Spss дастури асосида маълумотларни қайта ишлашнинг ўзига хос психологик хусусиятлари

Мавжуд файлларни очиш.

Дастур ишга туширилганда унинг асосий ойнаси (маълумотларни таҳрирлаш ойнаси) бўш бўлади. Унга маълумотларни киритиш икки йўл билан амалга оширилади.

1. 
   Мавжуд файлларни очиш.
   
2. 
   Маълумотларни клавиатурадан (қўлда) киритиш.
   

Файлларни очиш олдин мавжуд, яратилган файлларни очиш имконини беради. Файлларни очиш ойнасини фаоллаштириш қуйидагича амалга оширилади (7,8 расмлар).
Меню Файл Открыть Данные Зарур папка (каталог) очиладиган файл

Расм 7. Мавжуд файлларни очиш амали.


Расм 8. Мавжуд файлларни очиш. Каталогдан файлни очиш.
SPSS дастури ѐрдамида шакллантирилган файл доимо *.sav кенгайтмага эга бўлади. Бу файлни очиш учун диалог ойнасида унинг тўлиқ йўлини кўрсатиш керак бўлади. Агар Сиз очмоқчи бўлган файлингиз бошқа редакторда (Excel, Word) тайѐрланган бўлса унинг кенгайтмасини кўрсатиш лозим бўлади.
Юқоридаги ишларни амалга ошириш натижада маълумотларни таҳрирлаш ойнасида таҳлил қилиниши лозим маълумотлар базаси очилади.
Маълумотларни таҳрирлаш ойнаси қуйидаги кўринишга эга бўлиб қолади (Расм 9).
Дастур билан ишлашда унинг пастки чап бурчагида жойлашган
«Данные» ва «Переменные» тугмачаларига эътибор бериш лозим.
«Данные» бўлимида маълумотларни SPSS дастурига киритиш амалга оширилади. Қуйидаги расмда киритилган маълумотлар акс эттирилган.

Расм 9. Маълумотларни таҳрирлаш ойнаси. Данные бўлими фаоллаштирилган кўриниши.
Расмда кўриниб турганидек, маълумотларни таҳрирлаш ойнасининг қаторлари текширилувчи ва унинг маълумотларидан иборат (бизнинг мисолимизда текширилувчиларнинг номи ўрнига уларнинг тартиб рақами кўрсатилган). Ҳар бир қатор (текширилувчи) SPSS дастурида кузатиш (наблюдение) деб юритилади. Расмда 13 текширилувчининг маълумоти, яъни 13 та кузатиш кўриниб турибди (Расм 9).
Маълумотларни таҳрирлаш ойнасининг устунлари эса текширилувчининг демографик маълумотлари (жинси, ѐши, касби ва ҳ.к.), ўтказилган тест ѐки анкетанинг натижаларидан иборат. Бу маълумотлар