Sportda matematika

Mashg‘ulotning mazmuni. 
Ingichka ichak me’daning pilorik qismidan boshlanadi va 3 qismga: o‘n ikki barmoqli, och 
va yonbosh ichaklarga bo‘linadi. Och va yonbosh ichaklar qorin bo‘shligida qovuzloqlar xosil qilib 
joyslashgan. 
1. O‘n ikki barmoq ichak qorin devorining orqa qismida I-III bel umurtqalari qarshisida taka xolda 
joylashgan. Joylashishi va yo‘nalishiga qarab u 4 qismga bo‘linadi:
 
1.
 
Ustki ko‘ndalang qismi; 
2.
 
Quyi tushuvchi qismi; 
3.
 
Pastdagi ko‘ndalang qismi; 
4.
Ko‘tariluvchi qism.
Jigar o‘t pufagining umumiy o‘t yo‘li va me’da osti bezining shira ajratib chikuvchi yo‘li o‘n ikki 
barmokli ichakka ochiladi. 
O‘n ikki barmoq ichak devori shilliq parda, shilliq osti kavat, muskul va seroz pardalardan iborat. 
Shillik qavat bir qavatli silindrsimon epiteliy, xususiy plastinka va yupqa muskul plastinkadan 
iborat. Shillik qavatda so‘rgichlar va kriptalar ko‘p mikdorda uchraydi. Xar bitta vorsinka 
barmoqsimon shaklga ega bo‘lib, epiteliy va stromadan iborat. so‘rgichlar epiteliy tarkibida 
kadaxsimon xujayralar va jiyayli silindrsimon epiteliy xujayralar uchra 
ydi. 
Kadaxsimon 
xujayralar shilliq moddalar ishlab chiqaradi, epitelial xujayralar esa ozik – ovqat moddalarini 
parchalashda so‘rishda ishtirok etadi.
Shilliq osti qavat siyrak tolali biriktiruvchi to‘qimadan iborat. Bu erda qon tomirlari. Nerv oxirlari, 
limfa tugunlari va Brunner bezlari joylashgan. 
Muskul pardasi silliq muskul tolalardan iborat bo‘lib, tashqi va ichki qavatga bo‘linadi. Tashqi 
qavatda tolalar uzunasiga, ichki qavatda esa aylanasiga ketgan. 
Seroz parda ichak devorining tashqi tomondan o‘rab oladi va qorin pardaning visseral varagidan 
xosil bo‘lgan. 

---

314 
2. Ikkinchi bel umurtqasi ro‘parasida o‘n ikki barmoqli ichak och ichakka davom etadi. Och ichak 
tutqichlar yordamida qorin pardasining orqa devoriga osilib turadi. Shu sababli ichak juda 
xarakatchang bo‘ladi. Och ichakning ko‘p qismi kindik soxasida joylashgan. 
3. Yonbosh ichak och ichakning davomi bo‘lib, qorin bo‘shligining kindik soxasida joylashadi va 
yonbosh suyagining chuqurchasida yo‘gon ichakka davom etadi.