Sportda matematika

5. Katta yumaloq muskuli
– kurakning pastki burchagidan boshlanib, elka suyagining kichik 
burtigiga birikadi. Bu muskul elkani olib kelishda, pronatsiya va yozishda ishtirok etadi. 
6. Kurak osti muskuli
– kurak osti chuqurchasida joylashib, elka suyagining kichik burtigiga 
birikadi.
Qo‘lning kamari qismi muskullari
81
(rasm 1)
81
Frank H. Nettеr, Atlas of human anatomy, Saunders, USA, 2014. р-410
 

---

296 
Elka kamarida xarakatlar fakat tush-umrov bugimi atrofida ruy berganligi sababli, bu xarakatlardi 
ishtirok etadigan musQo‘llarni guruxlarga ajratish uchun ularni aylanish uklariga nisbatan 
joylashishini va musQo‘l tutamlarining yunalishini xisobga olish kerak.
Masalan, tush-umrov bugimining kesib utadigan musQo‘llar yoki bugimdan oldinda joylashgan 
musQo‘llar kukrakning katta va kichik muskullari, oldingi tishsimon musQo‘llar elka kamarini old 
tomonga xarakatlantiradi. Tik ukning orka tomonida joylashgan (trapetsiyasimon muskuli, 
rombsimon musQo‘llarva orkaning keng muskullari) elka kamarini orka tomoniga xarkatlantiradi. 
Shu bilan birga orkani keng muskuli kukrakning katta muskuli elka suyagi orkali elka kamari 
xarakatlariga ta’sir etadi. Elka kamarini pastga tomon pastga tomon xarakatlantiradigan 
musQo‘llarga kukrakning kichik muskuli, oldingi tishsimon musQo‘l, trapetsiyasimon musQo‘lning 
pastki tutamlari va umrov-osti muskullari kiradi.
Qo‘l erkin suyaklarining muskullari 
Qo‘lda elka, bilak va panja muskullari farklanadi.
1.
Elkada oldingi muskullarning oldingi guruxini bukuvchi muskullar, orka guruxni esa 
yozuvchi muskullar tashkil etadi. 
Bukuvchi muskullarga: tumshuqsimon usimta bilan elka usuli, elkaning ikki boshli muskuli kiradi.
Tumshuqsimon usimta bilan elka suyagi orasidagi muskul.- Kurakning tumshuksimon usimtasidan 
boshlanib, elka suyagining deltasimon musQo‘l birikkan joyida birikadi. Bu muskul fakat elkani old 
tomonga xarakatlantirish bilan chegaralanmay balki, uni pronatsiya va elkani tanaga olib kelishda 
xam ishtirok etadi.
2. Elka muskuli – elka suyagining pastki yarmining oldingi yuzasidan boshlanadi va tirsak 
suyagining burtigiga birkadi. Bu muskul kiskarganda bilak bukiladi.
3. Elkaning ikki boshli muskulining ikkita boshchasi bor. Uzun boshchasi kurakning bugim usti 
burtigidan: kalla boshchasi kurakning tumshuksimon usimtasidan boshlanadi. Ikkita boshcha birikib 
bitta korincha xosil kiladi. Korinchaning uchi pay orkali bilak suyagining burtigiga yopishadi. Bu 
muskul ikki bugimli xisoblanadi. Elka bugimiga nisbatan ikki boshli muskul bukuvchi muskul 
xisoblanadi. Tirsak bugimiga nisbatan bilakni bukadi va ichki tomonga karab bukadi.