Sportda matematika

12-modul. Oyoqning muskullari. Oyoq harakatlarida ishtirok etuvchi muskullar 
Tos-son, tizza oshiq-boldir bo’g’imlari harakatlarida qatnashuvchi muskullarning funksional 
guruxlari: bukilish, yozilish, uzoklashtirish, yakinlashtirish, pronasiya va supinasiya xarakatlari. 
Boldir va tizza bo’g’imi harakatlarida qatnashuvchi muskullar: bukilish, yozilish. Pronasiya va 
supinasiya harakatlari.Oyoq panjasi xarakatlarida qatnashuvchi muskullarning funksional guruhlari: 
bukilish, yozilish, uzoqlashtirish, yaqinlashtirish, pronasiya va supinasiya harakatlari. Oyoq panja 
barmoqlari harakatlarida qatnashuvchi muskullar: bukilish, yozilish, uzoqlashtirish va 
yaqinlashtirish harakatlari. Oyoq panja muskullarining boshlanish va birikish joylari. Oyoqning 
biriktiruvchi to’qimali tuzilmalari: fassiyalari, muskullararo to’siqlar. Oyoqlar xarakatlarining 
morfokineziologik taxlil qilish. 
13-modul. Umumiy dinamik anatomiya 
Dinamik anatomiyaning qisqa tarixi. Umumiy va xususiy dinamik morfologiyaning asosiy maqsadi 
va vazifalari. Odam tanasi fazodagi xolati va harakatlarining klassifikasiyasi. Tanaga ta’sir etuvchi 
tashqi va ichki kuchlar haqida tushuncha. Odam tanasining inersiya daqiqasi (momenti). Odam 
tanasi va uning ayrim zvenolari og‘irlik markazi (UOM) yoki umumiy massa og‘irligi (UMO). 
Tananing UOM va UMOni aniqlash usullari. Tayanch satxi. Tana og‘irlik markazining uning 

---

13 
tayanch satxiga bo‘lgan nisbati, muvozanat turlari. Tananing mexanik turg‘unligi, xarakteristikasi. 
Tana muvozanatlarini saqlash shartlari. Odam tanasi turg‘unligiga tana qismlari va xolatlarining 
ta’siri. Turg‘unlik burchagi. Tana xolati va vaziyatining anatomik ta’rifi. 
14-modul. Ovqat hazm qilish tizimining umumiy anatomiyasi 
Ichki a’zolarning klassifikasiyasi. Ichki a’zolarning, naysimon va bo‘shliq a’zolar devorining 
tuzilishidagi umumiylik. Muskul pardasining qavatlari. Qorin pardasining parietal va visseral seroz 
qavatlari. Parenximatoz a’zolarning tuzilishi, ularni bo‘laklarga, segmentlarga va bo‘lakchalarga 
bo‘linishi. Naysimon va parenximatoz a’zolarning qon bilan ta’minlanishi. Ichki a’zolarning 
rivojlanishi. Ovqat xazm qilish a’zolari tizimining umumiy ta’rifi, funksiyasi va ahamiyati. Ovqat 
hazm qilish kanali (naysimon a’zolar) va ovqat hazm qilish bezlari (parenximatoz a’zolari). Og‘iz 
bo‘shlig‘i