Sportda matematika

Kaft -
 
barmoq bo’g’imlari kaft suyagining distal uchidagi bo’g’im yuzasi bilan barmoqning 
proksimal falangasining bo’g’im yuzasi bilan birikishi natijasida xosil bo’ladi. 
Falangalararo bo’g’imlar esa blok shaklida bo’lib, bularda faqat bir xil xarakat bajariladi: 
kundalang o’qi atrofida bukish - yozish xarakatlari kuzatiladi. 
Qo’l suyaklari bo’g’imlarning ung va chapligini aniqlash uchun elka bo’g’imida elka suyagining 
boshchasini medial tomonga yunalganligiga e’tibor berish kerak, tirsak bo’g’imida lateral 
yuzasidagi tirsak o’sig’iga, bilak-kaft bo’g’imida tirsak suyagining bigizsimon o’sig’iga va kaft-
barmoq bo’g’imida barmoqlarni boshchasiga e’tibor berish kerak. Qo’l suyaklari boksyorlarda, 

---

100 
fextovaliklarda, basketbolchilarda va voleybolchilarda xarakatchanligi yuqori darajada rivojlangan 
bo’ladi. Boksyorlarda kaft - barmoq bo’g’imlari shiddatli yuklamalar ta’sirida gipertrofiyaga
uchraydi 
Erta yoshlik davrida bo’g’imlar faol rivojlanadi va bo’g’im tarkibiga kiruvchi asosiy va yordamchi 
komponentlarini shakllanishi 13-16 gacha tugallanadi. Yosh bolalarda, o’smirlarda va ayollarda 
erkaklarga nisbatan bo’g’imlarning xarakatchanligi va egiluvchanligi ancha ustun bo’ladi. 
Odamlarning yoshi kattalashishi bilan bo’g’imlardagi xarakatchanlik kamayadi. Asosiy sabablardan 
deb fibroz membranalarni va boylamlarni sklerozlashishi, muskul aktivligini susayishini ko’rsatish 
lozim. Yoshga qarab o’zgarishlarni oldini olish maqsadida va bo’g’imlarda yuqori darajada 
xarakatchanlik xususiyatini saqlab qolish maqsadida doim jismoniy mashqlar bilan shug’ullanish 
lozim. 
 
 
 
Tavsiya etilgan adabiyotlar ro’yxati 
A.
 
Asosiy adabiyotlar 
1. K. H. Netter, MD - Atlas of human anatomy | 6 th edition USA 2014 
2. Axmedov N.K. Atlas. Odam anatomiyasi (II jild). T.: "Ibn Sino" nashriyoti, 1998y. - 262 bet. 
3. Safarova D.D. Odam anatomiyasi (I jild). Darslik. T.: "O‘zDJTI nashriyot matbaa": 2005y. - 315 
b. 
4. Safarova D.D. Odam anatomiyasi (II jild), Darslik. T.: "O‘zDJTI nashriyot matbaa": 2006y. - 302 
b. 
5. Safarova D.D. Anatomiya fanidan praktikum Toshkent, 2010 - 160 b.