Sport va harakatli o'yinlar o'qitish metodikasi ( basketbol)

Chalgitishlar

Asosiy maqsadni bajarishdan avval uni berkitib, himoyachining dikkatini chalgitish uchun hujumchi bajaradigan harakatlar chalgitishlar deb ataladi. Kupchilik texnik priyomlar yoki ularning kushilmasi chalgitish harakati sifatida kullanilishi mumkin. Chalgitishlar kullanilayotgan priyomlarga mos sur’atda bajarilishi kerak. Bunda muvozanat saklanib kolinishi shart.Chalgitishdan keyingi xakikiy harakatga nixoyatda tez utish lozim.Chalgitish harakatlarini bir marta yoki bir necha marta bajarish mumkin. Chalgitishlar fakat himoyachilar yakin joyda turganlaridagina yaxshi Samara beradi. Ular to‘psiz va to‘p bilan, bir joyda turganda va harakatda bulganda bajarilishi mumkin.Xarakat paytida chalgitishlarni bajarish kiyinrok hisoblanadi.

To‘psiz chalgitishlar kuprok karshiliksiz to‘p kabul kilish uchun himoyachining yakindan turib ta’kib kilishidan kutulish maksadida kullaniladi. Bu to‘p kabul kilishni, harakat yoki burilini, tuxtash yoki harakatni sekinlashtirishni imitatsiya kilib bajariladi. Masalan, hujumchi boshini burib karaydi va guyo to‘p ilayotgandek kularini oldinga va yonga tugrilaydi, sung kutilmaganda himoyachiga karam-karshi tomonga ketadi: basketbolchi bir tomonga bir yoki bir necha kadam kuyadi, sung keskin harakat kilib qarama-karshi tomonga to‘p kabul kilish uchun chikadi; bir tomonga burilishni boshlaydi, lekin burilishni boshqa tomonga bajaradi va xokazo.

To‘p bilan chalgitishlar uzatishni, otishni yoki to‘pni yerga urib yurishni karshiliksiz bajarish uchun kullaniladi. To‘pni uzatish va savatga otish imitatsiyalari bilan chalgitishlar, to‘pni yerga urib yurishga utish imitatsiyasi va ularning xar xil kushilmalari zamonaviy basketbolda keng kullaniladi.

To‘pni uzatish imitatsiyasi bilan chalgitish zonali himoyaga Karshi hujumda kuprok kullaniladi. Basketbolchi kullari bilan bir tomonga xuddi to‘pni uzatayotgandek harakat kiladi; lekin uni kulidan chikarmasdan qarama-karshi tomonga uzatadi yoki boshqa Biron-bir harakat usulini kullaydi. Xarakat paytida ikki kadam kuyib, to‘pni savatga otishdan oldin kullanilgan uzatish imitatsiyasi eng samarali chalgitish hisoblanadi.

Savatga otish imitatsiyasi bilan chalgitish xozirgi kunda kuprok tayanchsiz xolatda kullaniladi. Masalan, basketbolchi xuddi to‘pni otmokchi bulgandek sakraydi, lekin himoyachini chalgitib, to‘pni sherigiga uzatadi. Basketbolchi chalgitishni bir joyda turib bajarganda esa u to‘pni savatga otmokchi ekanligini kursatadi va shundan sung himoyachining kullari tagidan to‘pni yerga urib yurishga utadi.

To‘pni yerga urib yurishga utish imitatsiyasi bilan chalgitish himoyachining ta’kibidan to‘pni yerga urib yurish bilan kutulish maksadida kullaniladigan asosiy usuldir. Basketbolchi oldinga-yonga karab kadam kuyadi. Shu tomonning uziga gavdasi bilan engashadi va to‘pli kullarini tushiradi.

Himoyachining gavdasining ogirlining shu tomonga o‘tkaza boshlagan zaxoti hujumchi oldinga kuyilgan oyogi bilan aktiv depsinadi va gavdasining ogirligini orkadagi oyogiga butunlay o‘tkazib, krama-karshi tomondan to‘pni yerga urib yura boshlaydi. Chalgitish birinchi kursatilgan tomonga to‘pni yerga urib yurish bilan xamda to‘pni uzatish va savatga otish bilan yakunlanishi mumkin.