Sport va harakatli o'yinlar o'qitish metodikasi ( basketbol)

To‘p bilan bajariladigan usullar texnikasi

To‘pni ilish bir yoki ikki kullab bajariladi.Bu harakatlar kukrak va yelka balandligi, Yukorilab (boshdan baland) va pastlab (tizzadan past) xamda dumalab va maydondan sapchib kelayotgan to‘plarni ilishlarga ajratiladi.To‘p ilishning xama turlari joyda turganda. Xarakatda, sakraganda bajarilish mumkin.

Urtacha balandlikda kelayotgan to‘pni ikki kullab ilish eng asosiy usullardan hisoblanadi.Basketbolchi bir oz bushashgan kullarini uchib kelayotgan to‘pga karshi tugrilaydi.Panjalar yarim oysimon ochilgan, bosh barmoklar bir-birlariga karab yunaltirilgan, olganlari esa oldinga-yukoriga karatib keng yoyilgan buladi.To‘p barmoklarining uchiga tegishi bilanok basketbolchi uni maxkam ilib oladi, to‘pning uchish tezligini kamaytiradi.Keyingi harakatlarni bajarish uchun u kulay xolatni egallaydi va kullarini bukib, to‘pni gavdaga yakinlashtiradi.

Yukorilab kelayotgan to‘pni ilish yukoriga- oldinga yoki yukori-yonga tugrilangan kullarini to‘pni ilgandan sung sekin-asta bukib bajariladi.Kullarning yunalishi to‘pning uchish balandligi va traektoriyasi boglik.Yukori traektoriya bilan uzatilgan, ayniksa, savatga tushmagan to‘plarni sakrab ilish bir muncha kiyin hisoblanadi.Shitga tegib sapchiganva yukoridan pastga karab tushayotgan to‘pni ilishdan panjalar kuprok tugrilangan va to‘pga kara

Tilgan buladi. Ilishdan avval to‘pning sapchish yunalishini aniklash, sungra esa yugurib kelishni, yakinlashishni yoki bir joyda turgan xolda sakrashni boshlash kerak.

Pastlashib kelayotgan to‘pni ilish uchun basketbolchi oyoklarini kuprok bukadi, bir oz oldinga egiladi, tugrilangan kullarini pastga tushiradi va panjalarini to‘pga karshi ochadi.Bunda bosh barmoklar bir oz oldinga va bir-biridan qarama-karshi tomonlarga karatilgan, kolgan barmoklar esa pastga tushirilgan bo‘lishi lozim.To‘p barmoklarga kelib tegishi bilan basketbolchi uni ushlaydi va kullarini bukib, kurak balandligicha kutaradi.

Maydondan sapchigan to‘pni ilish uchun bosh barmoklar yukorida bir-birilariga karatilgan xolda joylashgan, kolgan barmoklar esa, pastga-yonga tugrilanib pastga karatib keng ochilgan bo‘lishi kerak. Kullar to‘pni yerdan sapchigan zaxoti tutib oladi.

Basetbolchi to‘pni barmoklari bilan tutib, tirsaklarini bukadi, gavda va oyoklarini asosiy turish xolatigacha tugrilaydi.

Dumalab kelayotgan to‘pni harakatda ilish uchun uning karshisiga tizzasi bukilgan ung (chap) oyok kuyiladi. Va unga tananing ogirligi tushiriladi;gavda oldinga kuyilgan oyok tomon engashadi;barmoklari keng yozilgan ung (chap)kul to‘p tomon uzatiladi.To‘p barmoklar tekkandan keyin tezlik bilan

Ushlab olinadi. Chap (ung) oyokni kuygan zaxoti o‘yinchi tugrilana boshlaydi.Keyin to‘p gavdaga yakinlashtiriladi va to‘p chap (ung) kul bilan ushlab olinadi.

To‘pni egallab olgandan sung xatoga yul kuymaslik uchun u darov tuxtashi yoki to‘pni yerga urib yurishga utishi kerak.

To‘pni bir kul bilan ilish bir muncha kiyin usuldir.Birok bu usulning ustunligi shundaki, bunda to‘pni yukorirok nuktada yoki himoyachidan uzokrokda ilish mumkin.Bu usul yukorilab, basketbolchidan yon tomonda yoki dumalab kelayotgan to‘pni ilishda kullaniladi.To‘pni bir kul bilan ilishni ikki variantda;to‘pni ikkinchi kul bilan tutib va yolgiz bir kullab bajarish mumkin.