Sport va harakatli o'yinlar o'qitish metodikasi ( basketbol)

Maydonda harakat qilish texnikasi.

Basketbolchi yurish, sakrash, tuxtash va burilish yordamida maydonda harakat kiladi.Bu gruppa priyomlari oyoklarni tugri ishlashiga asoslanadi.

Basketbolchilarning maydonda kilayotgan harakati xar doim bajarayotgan ishiga karab uzgarib turadi.Basketbolchi kadamlab, yugurib, sakrab-sakrab, tugri, diaganal,yoysimon, ilon izi chiziklar buylab harakat kiladi.

Yurish o‘yin davomida boshqa usullarga nisbatan kam kullaniladi.Bu priyom asosan pozitsiyani uzgartirish maksadida ishlatiladi.Basketbolchi maydonda tizzalari bir oz bukilgan xolda harakat kiladi.Bu unga tusatdan bajariladigan tezlanishlarda katta yordam beradi.

Yuugurish maydonda harakat kilishning asosiy usuli bo‘lib hisoblanadi.Bu usul ogirlikni oyokning butun kaftiga kuyib yoki uni tovondan oyok uchiga o‘tkazib, oyoklarni odatdagidan birmuncha kuprok egib, yumshok kadamlar bilan bajariladi.Tezlanishlarni va keskin yugurishlarni bajarish uchun kiska kadamlar bilan oyok uchida yuguriladi.

Sakrashlar.Basketbolchilar sakrashlarni bir oyok ikki oyok bilan depsinib bajaradilar.O’yin davomida sakrashlar kupincha oldindan tayyorgarlik kurilmasdan va kayta-kayta bajariladi.Xarakat vaktida bir oyok bilan depsinishdan oldin oxirgi kadam uzaytiriladi, bir oz egilgan depsinish oyogi esa yerga tovondan kuyiladi.Tizzadan tugri burchakkacha bukilgan, silkinch oyogi oldinga- yukoriga erkin chikariladi.Ikki oyokda depsinish xam yugurib kelib , xar bir joyda turgan xolatda bajariladi.Buning birinchisida oxirgi kadam xuddi bir oyokda depsingan paytdagidek kuyiladi.Silkinch oyogi tayanch oyog yonida tulik kuyilgandan sung baravariga depsiniladi.Bir joyda turib sakralgandagi depsinishni basketbolchi turish xolatining uzidayok oyoklarini tezlik bilan tugrilash va kullarini oldinga-yukoriga harakatlantirish hisobiga bajaradi.Bunday paytda yerga bir oz keng joylashtirilgan oyoklariga yumshokrok tushish lozim.

Tuxtashlar kadamlab va sakrab bajariladi.Kadamlab tuxtashda basketbolchi yugurish maromini buzmasdan oxirgi kadamni tovondan, kattarok kilib kuyadi; sung tayanch oyogini kuprok bukadi va silkinch oyogini oldinga kuyib, inertsiyasini tuxtatadi va gavdani tayanch oyogining ustida tutib turadi.Tez yuugurilgan paytlarda tuxtalganda oyoklar bir oz kuprok bukiladi.Sakrab tuxtalgan paytlarda basketbolchi bir oyok bilan depsinadi va oldinga sakraydi.Xavoda basketbolchining bukilgan oyoklari gavdasidan utib ketadi va oldinga barobar yoki oldinma-keyin kuyiladi.

Burilishlar oldinga va orkaga burilishlarga ajratiladi.Ular orkada yoki oldinda joylashgan oyokda, bir joyda turgan xolda va harakatda, to‘p bilan va to‘psiz bajariladi.O’yinchi tayanch oyogida uning uchini maydondan ajratmay turib, ikkinchi oyogi bilan depsinadi va uni kerakli tomonga yunaltirib, burilishlarni bajaradi.Bunda oyoklar bukilgan buladi, silkinch oyok bilan kuyiladigan kadamlar rakibdan uzoklashish maksadida kuyiladi.Eng keng tarkalgan burilishlar kuyidagilardir: orkada joylashgan oyokda orkaga burilish;orkada joylashgan

Oyokda oldinga burilish; oldinga joylashgan oyokda orkaga burilish;oldinda joylashgan oyokda oldinga burilish.